Помощничек
Главная | Обратная связь


Археология
Архитектура
Астрономия
Аудит
Биология
Ботаника
Бухгалтерский учёт
Войное дело
Генетика
География
Геология
Дизайн
Искусство
История
Кино
Кулинария
Культура
Литература
Математика
Медицина
Металлургия
Мифология
Музыка
Психология
Религия
Спорт
Строительство
Техника
Транспорт
Туризм
Усадьба
Физика
Фотография
Химия
Экология
Электричество
Электроника
Энергетика

О любви и помощи истинным друзьям и близким людям



| Помни, сын мой, во счастье своем о человеке, пострадавшем за тебя, так как забывший об этом забывает Бога. Помни о руководившем тобою и о боровшемся за тебя в годину испытаний, помни о старом друге твоего отца498. Помни в успехе своем о своих родственниках, твори им благодеяния. Помни о них, и Господь будет помнить о тебе. Может быть, чтобы облагодетельствовать их, тебе и дарован успех. Помни, что непостоянны ни радости, ни печали, все течет и находится в движении. Пока у тебя есть время, докажи — * каков ты, чтобы потомки тех, кого ты облагодетельствовал, узрели твои благодеяния как бы увековеченными на колонне499. Добро ли, зло ли ты сотворишь, ничто не будет забыто, а окажется перед глазами Господа для воздаяния. Пусть твоей целью и стремлением будет творить добро, причем не только друзьям, но и врагам твоим, и

/í!

15 ύγίας ркп αγίας В-Е 16 παραβλέπην ркп παραβλέπης Β-Ε 18 второе т в слове κρείττονα надписано сверху 19 * ρζ' 23 συγγενούσου ркп συγγενούς σου B-Ε 26-27 άποροή ркп απορροή B-Ε 30 * ρη' 30-31 σκοπόσου καί ή εφεσισου ркп σκοπός σου καί ή εφεσίς σου Β-Ε

• J· , l Ъ» }/ι

» V* " ,i t

83ак 3952

Советы и рассказы Кекавмена

καί εχθρούς σου, καί μη εις το κακοποιήσαι. Ό γαρ ελέω χρήσαι βουλόμενος καί μη πλανηθής, τέκνον ου τα έργα μόνον των ανθρώπων, άλλα καί τα διανοήματα ενώπιον Κυρίου. Ό νους σου έστω κείμενος εις το αγαθόν, καί ό θεός ποιήσει αγαθά μετά σου.

§ 43

5 * Εν καθέδρα νεωτέρων μη καθίσης, αλλ' εκκλινον Ίνα μη την

ψυχήν σου κατεχθράνρς. Νεωτέρους δε (л. 182) φημί τους τα νεωτέρων φρονοΰντας καί πράττοντας, εί καί γέροντες είσι. * Κλέπτης φίλος μη σοι έστω· εί γαρ και ου συμπράξεις αύτφ, αλλ' ουκ άθω-ωθήση από ψόγου. Μετά έχθροΰ σου μη συνοδεύσης. Εί δε καί

10 παρά γνώμην σου έτυχες αυτού εν όδώ, ευθύς διαχωρίσθητι. Εις ποταμόν μη άνδρίζου, καί ύποκάτου κρημνού ή ορούς μη οίκησης, κυλισθήσεται γαρ λίθος καί προσπεσών τη οικία σου, τάφος σοι πανοικί ή οικία γενήσεται καί ου γνώση. Πολλούς γαρ εγνων εγώ τούτο παθόντας. Ένθα την όδον ουκ έπίστασαι μη νυκτοπορής.

15 Μύκητα πρόσφατα μη έσθίης· πολλαί γαρ οίκίαι εξ αυτών εμειαν έρημοι. Ό επάνω ποταμού πεπαγωμένου ή λίμνης διαβαίνων, ούτος έφίεται αΰθωρον ίδείν τον θάνατον αυτού- ό δε επί ξυλίου γεφυριού διαβαίνων έφιππος, ούτος κλασθήναι έφίεται καί τον Ί'ππον αυτού προσαπολέσαι- άνατραπέντος γαρ ξύλου ευτελούς ή κυλισθέν-

20 τος ή του 'ίππου μικρόν όλισθήσαντος έπιμνησθήσεται του λόγου μου. Δειπναν εις κόρον μη θέλε. Οι παίδες σου λογικά καί θεωρητικά μαθήματα παιδευέσθωσαν.

§44

* (с. 47) Το δε πράττειν καί έξουσιάζειν θεμάτων μη παραιτοΰ· εσο γαρ γινώσκων, ότι ευλογία Θεού εστί το а(л. 182 ο6.)ξίωμα.

25 Το δε κακώς πράττειν παραιτοΰ. Πράττων δε της οικίας σου έπι-μελοΰ καί λάμπρυναν αυτήν παυσάμενον γαρ σε του πράττειν ή οικία σου ύποδέξεται καί εν τη οικία σου άναπαυθήση.

Домострой

ţi Si

1 κακοποιήσαι. Ό γαρ έλαίω χρήσαι βουλόμενος καί μη ρκπ κακοποιήσαι. Καί μη ? B-Ε, κακοποιήσαι. Ό γαρ έλέφ χρήσαι βουλόμενος καί μη Б, κακοποιήσαι. εσο γαρ έλέφ χρήσθαι Б-Р πλάνης ρκπ πλανηθής Β-Ε 4 άγαθάς ρκπ αγαθά B-Ε, άγαθώς ? Β-Ε 5 * ρθ', Пс. 1, 1 7 * pť 9 έχθρων ρκπ εχθρού Β-Ε 10 αυθεις ρκπ ευθύς ? Β-Ε 11 ύποκάτου ρκπ ύποκάτου Β-Ε 13 πανηοίκι ρκπ πανοικί ή Β-Ε 15 Μύκητα πρόσφατα ρκπ Μύκητας <καί> πρόσφαγα Б 16 διάβαίνοντι, ρκπ διαβαίνων, Β-Ε 18 έφίται ρκπ έφίεται Β-Ε 21 λογικά ρκπ λογικά καί Β-Ε 23 * ρια' 25 τοις οϊκίασου ρκπ της οικίας σου Β-Ε 27 οίκίασσου ρκπ οικία σου B-Ε, οίκίασσου ρκπ οικία σου Β-Ε

не причинять зла Желая проявлять сострадание, не уклоняйся от [этого ?], сын мой Не только дела, но и помыслы людские — пред лицом Господа. Пусть думы твои будут обращены к добру, и Бог будет творить его вместе с тобою »,

§ 43. О том, чтоможет уронить достоинство, и о разных житейских опасностях

Не уподобляйся недорослям 50°, берегись этого, чтобы не мучить укорами свою собственную душу. Под недорослями | я разумею людей, которые мыслят и поступают, как юнцы, хотя и дожили до старости Вор да не будет твоим приятелем, так как, если даже ты и не будешь помогать ему, хулы не избежишь. Не имей своего вра- í га попутчиком. А если, вопреки ожиданиям, встретишь его на дороге, тотчас расстанься. В реке не храбрись. Под обрывом или у подножия гор не селись, сорвется камень и обрушится на твой дом, ты и не почуешь, как дом тебе и всей семье окажется могилой. Многих я знал, пострадавших таким образом. Где не знаешь дороги, не со- -i вершай пути ночью. Свежих грибов не ешь501, потому что из-за них много домов опустело. Тот, кто переходит через замерзшую реку или озеро, может в любую минуту встретить свою смерть. Переезжающий через деревянный мост верхом может и сам искалечиться и коня своего погубить, если сгнившее бревно проломится или покатится или конь чуть поскользнется, тогда он припомнит мои слова. Не старайся наедаться до пресыщения. Дети твои пусть изучают науки и светские и божественные502.

§ 44. О необходимости совмещать исполнение должности в провинции с заботой о своем доме503

Не отказывайся исполнять должность и осуществлять власть в феме504. Знай, что | чин505 — благословение Божие. Не смей поступать дурно при отправлении должности. Распоряжайся, но заботься также о своем доме и его процветании, так как, когда кончишь исполнять должность, дом твой примет тебя и в нем ты найдешь от- í? дохновение. ι

Советы и рассказы Кекавмена

Домострой

§45

*Οί υιοί σου και αϊ θυγατέρες σου σεβέσθωσάν σε, συ δε αίδου αυτούς καί μη καταφρονής αυτών, εί και νήπιοί είσιν ως γαρ από σου μάθωσιν, οϋτως ποιήσουσιν. 'Αλλα καί συ εαυτόν αΐδοο· ό γαρ μη εαυτόν αίδούμενος ουδέ άλλον αίδεσθήσεται. Μη εί θρασύς· πας

5 γαρ ό παραλόγως θρασυνόμενος ένύστερον μετάμελος γίνεται. Πρεσ-βύτην καί νέον τίμησον, καί άντιτιμηθήση παρ' αυτών και παρά του ποιήσαντος αυτούς. Εις έκκλησίαν είσιών μη περιεργάζου κάλλει γυναικών, αλλά προς το θυσιαστήριον βλέπε κάτω νεύων.

§46 *Άναγίνωσκε πολλά καί μάθηση πολλά. Καί εί ου νοείς, θάρ-

10 σεν πολλάκις γαρ διελθόντι σοι την βίβλον παρά θεού γνώσις δοθήσεται καί νοήσεις αυτήν. "Α ου γινώσκεις ερώτα τους έχοντας γνώσιν καί μη ύψηλοφρονής- εκ ταύτης γαρ της αίτιας, εκ του μη θέλειν έρωταν καί μανθάνειν, είσίν ελλιπείς εις γνώσιν οί άνθρωποι. 'Οπόταν τις όμιλή, αφες αύτφ πληρώσαι την όμιλίαν αύτοϋ.

15 Καί εί μεν αγαθή ή σοφία εστί, ώφεληθήση, εί δ' αγενής, καί (л. 183) οϋτως ώφεληθήση, μεμψάμενος αυτήν. Έρευνα τάς γρα-φάς, καθώς ό Κύριος προσέταξεν, άλλα μη περιεργάζου αύτάς. Μη ύπνωσης μΠδε μείνης εις οίκίαν ένθα γινώσκεις, οτι οφις εστίν ή μικρός ή μέγας.

§47

20 * Εάν τις σε αίτήσεται δούναι αύτφ έλεημοσύνην, δός αύτφ μετά

προθυμίας καί μη άναβάλλη. Καί εί μεν εστί φίλος σου, ευχαρίστησαν τφ Θεώ, οτι διηκόνησας αύτώ δια χειρών σου· εί δε εστίν εχθρός σου, ζητών σε και έλαβε παρά σου. Εί δε εστίν αγνώριστος, νόμισον τον Χριστόν είναι καί εύχαρίστησον αύτώ. Εάν σε ζητήσει

25 τις δάνεισμα, εί μεν εις άνάρρυσιν θέλει αυτό αιχμαλώτων ή εις αλλην τινά άναγκαίαν πάνυ και ευλογον αίτίαν, δός αύτφ δ δύνα-σαι, καί εί αυτός ουκ αποδώσει, ό Θεός διπλούν σοι τούτο παρέξει, μόνον μη δια τόκον ή αίσχροκέρδειαν καί ερωτά σατανικόν. Εί δε χρήζει αυτού (с. 48) εις το έκλαβέσθαι δημοσιακήν δουλείαν ή

30 άγοράν ψυχαρίων ή κτημάτων ή άλλων τινών ή εις πραγματείαν, μη δώσης αύτφ, και χαώσεις και το πράγμα σου ποίησης кс" τον φίλον σου έχθρόν. * Σύν τούτοις δε πρόσεχε καί τοις εν πανουργία

1 * ριβ', θυγατέρεσου ρκπ θυγατέρες σου Β-Ε 5 ένύστερον ρκπ έσύστερον ? Β-Ε 7-8 Ср. Сирах 9,89* ριγ'; Ср. Сирах 6, 18 14 αφες αύτώ ρκπ αφες αυτόν ? ; Ср. Сирах 11, 8 B-Ε 15 ή σοφήα ρκπ η σοφή ? Β-Ε 16-17 Ян. 5, 39 20 * ριδ' 25 αύτώ ρκπ αύτφ B-Ε, αυτό Л 29 έκλαβέσθαι ρκπ έκλαβέσθαι Β-Ε 31 χαώσις ρκπ χαώσεις Β-Ε 31-32 Ср. Сирах 29, 8 32 * pit

§ 45. О воспитании детей

Сыновья и дочери твои пусть чтут тебя. А ты уважай их и не пренебрегай ими, хоть они еще малы, ибо чему они у тебя научатся, так и будут поступать. Но уважай и себя, так как себя не уважающий не будет уважать и других. Не будь дерзок, ибо всякий, кто дерзит в неразумии, впоследствии раскается. Чти старца и юношу, и будешь чтим и ими и их Создателем. Входя в церковь, не пяль глаза на красу женскую, а, низко склонясь, смотри на алтарь506.

§ 46. О пользе чтения и учения

Читай много — и узнаешь много. Если не понимаешь, не отчаивайся. Не один раз прочтя книгу, обретешь знание от Бога и поймешь ее507. А чего не знаешь, спроси у знающих и не гордись. Именно потому людям и не хватает знаний, что они не хотят спрашивать и учиться. Когда кто-нибудь говорит, не мешай ему закончить свою речь. И если добра его мудрость, ты воспользуешься ею, а если негодна, | то и тогда извлеки пользу, порицая ее. Исследуй Священное писание, как Господь повелел, но не слишком любопытствуй при этом508. Не спи и не останавливайся в доме, в котором, как ты знаешь, есть змея, малая ли или большая50Э.

§ 47. О милостыне и о просящих взаймы

Если кто попросит тебя дать ему милостыню, подай ее с готовностью и не медля. Если он твой друг, будь благодарен Богу, что помог другу своими руками. Если же это твой враг, [то благодари Господа, что] .обратившись к тебе, враг получил от тебя. А если это незнакомец, считай, что это был Христос, и благодари его. Когда же кто-нибудь попросит у тебя в долг, то, если он хочет этого для выкупа пленных или по какой другой крайней необходимости, дай ему, что можешь. Даже если он сам не отдаст [тебе долга], то Господь вдвойне вернет тебе это; только не давай ради процентов 51° или постыдной прибыли, или ради сатанинской страсти. Если же ему нужно это для того, чтобы взять на себя службу фиска511, или купить рабов или владения512, или что-нибудь другое, либо ради торговли, не давай ему513. Иначе ты потеряешь свое добро и сделаешь своего друга врагом. К тому же берегись таких, которые захо-

Советы и рассказы Кекавмена

θέλουσι δανείσασθαι από σου πολλοί γαρ απώλεσαν ούτως τον άρτον αυτών Και άκουσον πώς. Ου γαρ πρώτον ζητεί το δάνεισμα ό οϋτως θέλων δανεισασ(η. 183 ο6.)θαι, άλλα αποστελεϊ σοι βρώσιμα τίνα, λαγωούς τυχόν ή πέρδικας ή ΐχθυας, και αλλά τινά και οϊνον

5 ευώδη· είτα και δεύτερον και τρίτον τούτο ποιήσει, και αύθις καλέσει σε, ως δήθεν αγαπών σε, και απαξ και δίς. Έπειτα υποδείξει σοι χρυσίον ίκανόν όπερ απ' άλλου έδανείσατο, και εϊπη σοι, οτι· «Ταύτα παρείχαν εις την δείνα την πραγματείαν, αλλ' ου θέ-λουσι τοιαύτην χαραγήν, άλλα την δείνα (ο'ιαν νοεί, δτι έχεις συ).

10 Και γινώσκω, φησίν, οτι έχεις, και αν με αγαπάς, δός μοι, μη απολέσω την πραγματείαν, έπεί πολλά μέλλω ώφεληθήναι, και αΰριον εϊτε δείλης της εβδομάδος λήψη το σον μετά και δώρων μεγίστων». Ei δε μη τούτο εϊποι, αλλ' είπη έτερον, οίον ότι· «Ταύτα έχω τα νομίσματα προ χειρών α βλέπεις», και εϊτε· «Ή κλείς του

15 κιβωτίου άπώλετο», εϊτε· «Χθες, ε'ίπη, ήλθε φίλος μου και δέδωκα αύτφ λίτρας τόσας και άρτι χρήζω και δός μοι· εις έμέ ουδέν Ίνα χαώσεις». Ταύτα ειπών ούν και καταθέλξας σε, μάλλον δε κατα-χαυνώσας, μετά πολλής της προθυμίας από σου δανείσεται, έπιμ-νησθέντος σου μάλλον καί των παρ' αύτοΰ σταλέντων σοι εδωδίμων

20 καί των πολυτελών τραπεζών καί εισέτι ταύτα ελπίζοντας. Ό δε λαβών κέρδος τα σα ήγήσεται καί «Ευλογημένοι, είπη, οί λαγωοί καί τα λοιπά α απέστειλαν αύτφ, καί αϊ τράπεζαι μακάριαι αϊ προσέφεραν μοι τόσον (л. 184) χρυσίον». Κατά μικρόν δε άρξεται του μακρύνεσθαι από σου. Μηνύσεις δε αύτώ άποδοΰναί σοι, καί λόγους

25 χαρίσεται. Είτα επιχειρήσει καί άποκρύβεσθαι από σου. Σύ δε ορθριείς εις τον πυλώνα αύτοΰ, ό δε ουδέ άπόκρισνν δώσει, καί υποχωρήσεις κατηφής. Ei δε καί αιφνιδίως είσέλθ^ς καί θελήσεις αύτφ όμιλήσαι, προβαλεϊται άλλο τι, ως δήθεν εϊτε χολαινόμενος κατ' άλλου εϊτε λύπη ν έχων. Εϊ δε καί αναγκασθείς εϊπης αύτφ

30 τι, εϊπη σοι, οτι· «Ουκ (с. 49) αισχύνη άναγκάζων με δια τα κίβδηλα και άστατα εκείνα νομίσματα ; Πίστευσον, εϊπερ έγίνωσκον,

Домострой

тят занять у тебя с целью обмана. Ведь многие таким образом лишились своего хлеба, и послушай — как. Желающий занять с такой целью вначале не просит о займе, | а посылает тебе какие-нибудь продукты, например зайцев, куропаток или рыбу, либо что-нибудь другое, а также ароматное вино. Затем он сделает это и во второй и в третий раз, пригласит тебя и однажды и дважды, как будто из любви к тебе. Потом он покажет тебе достаточно золота (которое он занял у другого) и скажет тебе: «Я приготовил это для такой-то торговой сделки, но они не желают этого чекана, а хотят того» (какой, как он думает, у тебя есть)5|4. «Я знаю, — скажет он, — что у тебя есть, и если ты меня любишь, дай мне, чтобы я не погубил сделку, так как надеюсь извлечь большую выгоду, а завтра или в конце недели ты получишь свое вместе с большим подарком». Если он и не это скажет, то что-нибудь похожее, например: «У меня есть такая сумма номисм на руках, как ты знаешь», но, дескать, «ключ от шкатулки потерян». Либо заявит: «Вчера пришел мой друг, и я отдал ему столько-то литр, а нынче сам нуждаюсь. Дай их мне. За мной ничего не потеряешь». Одним словом, разглагольствуя подобным образом и очаровав тебя, а вернее одурачив, он возьмет у тебя взаймы при полном твоем доверии. Скорее всего, ты сам вспомнишь о посланных им тебе яствах и о богатых трапезах, еще и продолжая на них надеяться. Он же, получив [деньги], сочтет твое добро собственной прибылью. «Благословенны, — скажет, — зайцы и прочее, что я послал ему, и угощения любезны, которые принесли мне столько | золота». А вскоре он начнет отдаляться от тебя. Затем станет прятаться от тебя. Ты напомнишь ему, чтобы отдал, а он словами одарит. Раненько утром ты придешь к его двери, а он не даст ясного ответа, и ты уйдешь в огорчении. Если же ты явишься к нему неожиданно и захочешь говорить с ним, он выставит какой-нибудь иной предлог, будто бы он ссорится с кем-то другим или в печаль погружен. А если ты, дойдя до крайности, скажешь ему что-нибудь, он ответит тебе: «И не стыдно тебе принуждать меня из-за тех поддельных, неустойчивых номисм. Если бы я знал, что ты такой, я бы

2 βητεϊ ркп ζητεί В-Е 4 λαγωούς ркп λαγωούς B-Ε, τινά καί οϊον ркп τινά οϊον ? B-Ε τινά και οϊνον Б 7 είπα ркп εϊπη Β-Ε 12 δι" "λης της εύδομαδός ркп δείλης της εβδομάδος Β-Ε 17 καθέλξασε ρκπ καταθέλξας σε Β-Ε 22 απέστειλαν ркп ά απέστειλαν Β-Ε 23 διάρξεται ркп δε άρξεται Β-Ε 26 όρθρήεις ρκπ όρθριεϊς Β-Ε

Советы и рассказы Кекавмена

Домострой

ότι τοιούτος εί, ου μη ελαβον από σου ταύτα. Εγώ γαρ, φησί, την πραγματείαν μου ουκ έπώλησα». Και άλλα τίνα πιθανά έπειπών αποπέμψει σε κενόν. Ειπη δε σοι μετά τούτο, δτν «Πίστευσον, α σοι έπέστειλα εδώδιμα και αϊ τράπεζαι ας έδαπάνησα και α τότε

5 μυριστικα ήλίφης και έκαπνίσω, πολλού τιμήματος ήσαν και τί σε έντρεπόμην εγώ ;» Και θήσει και ταύτα εις το κεφάλαιον. Σύ δε θελήσεις καν το ήμισυ λαβείν και ου δοθήσεταί σοι, ό δε ψέξει σε και διαβάλη τα μάλιστα. Και τί πολλά λέγω ; Εχθρός εσται σοι απεχθής πυρ πνέων κατά σου. Καί τα μεν οι δανεισταί τοιαύτη

10 μηχανή πειρώνται, έτεροι δε άδελφοποιήσεις και συντεκνίας (л. 184

об.) επιτηδεύονται, προξενούσί τε γαμβρούς και νύμφας, και τα

υπέρ δύναμιν έπαγγελλόμενοι πάση μηχανή πειρώνται στερήσαί σε

το σον. Πρόσεχε ούν τούτοις. * Δύο έμίσησα, κνιπόν και εύθηνόν,

εύθηνόν μεν μηδέν έχοντα και πτωχόν και υπέρ την αυτού δύναμιν

15 έξοδιάζοντα, κνιπόν δε περισσευόμενον, και έταλάνισα και τους αμφότερους. Σύ δε εάν σοι δέδωκεν ό Θεός, μη εϊ κνιπός, αλλ' εύμετάδοτος εσο συμμέτρως· πλην μη εις μίμους και αίσχρολόγους και κόλακας, εις σεμνούς ανθρώπους, φίλους τε και ύστερημένους. Και εί μεν θέλεις δούναι έλεημοσύνην, δός εν παντί καιρφ, εσπέρας

20 και πρωί και μεσημβρίας· ει δε θέλης χαρίσαι, από αρίστου μη χαρίσης· ύπολάβωσι γαρ, οτι μεθυσθείς έδωρήσω· πρωί δε μάλλον δός. Εις δε την έλεημοσύνην ορον μη εχης, αλλ' οπόταν εις τον λογισμόν σου ελθη, δός· εί γαρ αργήσεις, εμποδίσει σε ό διάβολος.

§ 48 Αϊ θύραι της οικίας σου επί ανατολάς εστωσαν βλέπουσαι, Ίνα

25 δέχωνται τον αέρα. Τα υποζύγια σου εστωσαν παχέα· ου γαρ οϊδας τί συμβήσεται. Οίκέτην άργόν μη έχε. Μοναχοΐς ομιλεί πυκνοτέρως, και ει ϊδιώταί εΐσι, μη καταγίνωσκε αυτών οι γαρ θείοι απόστολοι, εί και ίδιώται ήσαν τφ λόγω, άλλα τον κόσμον е(л. 185)φώ-τισαν. Τους εξυπηρετούντος σοι ελευθέρους, εί δύνασαι, ευεργετεί,

,^, 1 » J S · » i lv * "I ) Ь

4 έδαπάνησας ρκπ έδαπάνησα ? Β-Ε 5 εΐλήφεις ρκπ ήλίφης Л 8 διαβολή ρκπ διαβάλη B-Ε, έσταί σοι ρκπ εσται σοι Β-Ε 9-10 μεχανή ρκπ τοιαύτη μηχανή ? Β-Ε 12 ούπερ ρκπ υπέρ Β-Ε 13 * ρις'; ср. Сирах 25, 3 15 έξουσιαζοντα ρκπ έξουσιάζοντα, έξοδιάζοντα ? Β-Ε 17-18 Ср. Сирах 12.4-5 18 εί σεμνούς ρκπ εις σεμνούς Β-Ε 22-23 Ср. Сирах 4, 3 25 δέχονται ρκπ δέχωνται Β-Ε 26 ούκέτην ρκπ Οίκέτην Β-Ε 28; ср Сирах33, 25-29; 37, 13 άλλέι τον ρκπ άλλα τον Β-Ε 28-29 См. 2 Кор. 11, 16

и не взял их у тебя. Ведь я, — скажет, — товар515 свой не продал». И, наговорив что-нибудь другое, похожее на правду, отошлет тебя с пустыми руками. А затем еще скажет. «Поверь, те яства, которые я посылал тебе, и угощения, которые я истратил, и благовония516, которыми ты умащался и которые возжигал, стоили много дороже. Чего мне с тобой церемониться?» И все это он внесет в счет. Но ты захочешь получить хотя бы половину, а он не даст тебе, будет хулить тебя и всячески поносить. Да что много говорить! Он станет твоим злейшим врагом, изрыгающим против тебя пламя. Такие уловки пускают в ход должники. Другие же, побратавшись [с тобой], используют | кумовство, будут сватать зятей и снох и, наобещав сверх возможного, пойдут на любой подвох, чтобы лишить тебя твоей собственности. Остерегись посему таких людей. Я возненавидел две породы людей: и скупца и расточителя — расточителя за то, что он, ничего не имея и будучи беден, тратит свыше своих возможностей, скупца же [за то, что он скупится], хотя у него всего в избытке. Я считал несчастными и того и другого. Ты же, если тебя одарил Господь, не будь скупцом, а с охотою подавай умеренно от благ своих. Но не мимам517 , сквернословам и льстецам, а славным людям, друзьям и обездоленным. Если захочешь подавать милостыню, подавай ее в любое время — вечером, утром и в полдень. А если желаешь поднести подарок, не дари после обеда, так как подумают, что ты сделал дар в опьянении. Дари предпочтительно утром. Для милостыни же срока не назначай, подавай ее, как только тебе об этом явилась мысль, ибо, если будешь медлить, дьявол станет тебя удерживать.

§ 48. О некоторых нормах поведения и управления домом

Двери твоего дома пусть будут обращены на восток, чтобы через них входил свежий воздух. Твои верховые животные пусть будут упитанными, так как не знаешь, что может случиться519. Ленивого раба не имей. Почаще беседуй с монахами; хотя они и простецы, не осуждай их. Ведь божественные апостолы хотя и были невежды в слове, но мир просветили. Прислуживающих тебе свободных520, если можешь, облагодетельствуй, и если, облагодетельство-

> ť

, U

' îţi f---L d ц ι i" "P '»ϊΤΓ-',,ί

. > V

Советы и рассказы Кекавмена

Домострой

και ει θελήσουσιν εύεργετηθέντες από σου ύποχωρήσαι, μη βιάσης αυτούς· ου γαρ εστί δίκαιον. * (с. 50) Οϊνον άγωνίζου γεωργεΐν πολύν, όλίγφ δε αύτώ χρώ- ό γαρ δαιμωνεύων απαξ της σελήνης τυχόν ή του χρόνου παραφρονεί, όθεν πάσα αύτοο ή ζωή εν σκότει.

5 Μη φονεύσης. Μη συνευδοκήσης εις βουλήν φόνου, και ει έμελέτη-σεν εκείνος θανατώσαί σε. «Πας γαρ, φησίν, ό έκτείνων μάχαιραν εν μαχαίρα αποθανεΐται» · Μη έφίεσαι προγνώναι εκ μαντευομένων ήξει καν μη προγνφς. Ει δε κακόν, τι σοι ωφέλεια προδαπανασθαι τη λύπη καί κατατρύχεσθαι ; Άναίτιον ανθρωπον μη διαβάλλης, μήτ'

10 έγκληματικώς μήτε χρηματικώς. Καί τί λέγω· «άναίτιον» ; 'Αλλα μηδέ αίτιον. Μάλλον μεν ούν καί φύλαξον καί σκέπασον αυτόν, εϊπερ ουκ εστίν προς την ή βασιλέως και ετέρων πολλών βλάβην. Φυλακτήριον δε μη βαστάσης ει μη σταυρόν ή εικόνα άγίαν ή λεί-ψανον αγίου. Όνείροις δε μη πρόσεχε μήτε μην το σύνολον πίσ-

15 τευε, εί καί θείον εστί. Καί εί τούτο ποιήσεις, έξεις το ασφαλές. Πολλοί γαρ δι' αυτών άπώλοντο.

§49

*(л. 185 об.) Τινά μη εγγύηση ποτέ πολλοί γαρ έγγυησάμενοι περιέπεσαν. 'Αλλα μηδέ ει καί σφόδρα φίλος σου εστίν εγγύηση αυτόν, αλλά εάν εχης, δος αύτφ εξ ων χρήζει καί τελειοϊς την

20 άγάπην. Ει δε καί εγγύηση, καί το έγγυηθέν παρέξεις καί τον φίλον σου προσαπολέσεις καί ως άφρων τισίν νομισθήση. Τον φίλον σου αγάπα καί εις πάντα ορεγε αύτώ χείρα, φύλαξον δε μη σκαν-δαλίσαι αυτόν έως θανάτου. Ει δε πολλάκις εϊπη σοι δηλητήριον πιεϊν ή άλλο τι φθοροποιόν, δηλονότι εάν σοι συμβουλεύσηται κακόν

25 τι ποιήσαι, μη συναπαχθης τη βουλή αύτοΰ. Ei γαρ θελήσεις άνισ-τορήσαι, οί πλείονες δια φίλων άγάπην άπώλοντο, καί ου μόνον χρήματα καί σώματα απώλεσαν, άλλα καί αύτάς τάς ψυχάς.

§50

* Μέγα εστίν το εχειν τινά δύναμιν υπηρετών, δυνατώτερος δε εστί καί μείζων ό φρόνιμος, εί καί πλούτου άμοιρεϊ. Λέγει γαρ τις

30 σοφός· «Λύτρον ανδρός ό ίδιος πλούτος». Και καλώς είπε. Πλην

2 ριζ' 3 δαιμόνων ρκπ δαιμόνων, φιλοινών ? Β-Ε, δαιμονεύων Γ, δαίμων ων Б 3-4 τυχήν ρκπ τυχόν Β-Ε 6-7 Ср. Μφ. 26, 52 8 τις ? Β-Ε, προσδαπανασθαι ρκπ προδαπανασθαι Β-Ε 9-10 μη — μήτε ρκπ μήτ — μήτε Б 12 προσηνή ρκπ προς ην ή B-Ε, προς την ή Л 13 βαστάζης ? Β-Ε 14 ел. поменять πρόσεχε и πίστευε местами? Β-Ε 17 * ριη' 30 Ср. Сирах 31,628* ριθ' 29 πλούτου ρκπ πλούτου Β-Ε 30 ανδρός ρκπ ανδρός ψυχής ? Β-Ε 30 Притч. 13,8

ванные521 тобою, они пожелают уйти от тебя, не насильничай над ними, так как это несправедливо522. Вина523 старайся производить побольше, пей же его поменьше, ибо обуреваемый [этим] демоном524 раз в месяц или в год теряет разум, отчего вся его жизнь — во мраке. Не убей. Не слушайся совета убить, хотя бы и того, кто замышлял убить тебя. Ибо всякий, взявший меч, мечом п

 




Поиск по сайту:

©2015-2020 studopedya.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.