Афіцыйна-дзелавы стыль

Сфера выкарыстання: прававая і адміністрацыйная дзейнасць, афіцыйна-дзелавыя адносіны, грамадская, дзяржаўная і вытворчая дзейнасць.

Падстылі: заканадаўчы, канцылярскі.

Жанры: законы, указы, загады, інструкцыі, дагаворы, узгадненні, распараджэнні, акты, дзелавая перапіска, даведкі юрыдычнага характару, справаздачы, даверанасці і г. д.

Асаблівасці: стандартызацыя, афіцыйнасць, імператыўнасць, дакладнасць, аб’ектыўнасць, дакументальнасць, канкрэтнасць, лагічнасць.

Моўныя сродкі:

на лексічным узроўні – ужываннеслоў-канцылярызмаў, устарэлых слоў, тэрмінаў, наменклатурных найменняў, нейтральнай і міжстылёвай лексікі, складанаскарочаных слоў, графічных скарачэнняў і г. д.; абмежаванасць эмацыянальнай лексікі;

на марфалагічным узроўні – ужыванне іменных часцін мовы, аддзеяслоўных назоўнікаў з адмоўем не і без яго, дзеяслоўных словазлучэнняў (дзеяслоў + назоўнік) замест дзеясловаў, інфінітываў, дзеясловаў цяперашняга часу са значэннем загаду, выклічнікаў, займеннікаў 1–2-й асобы, складаных адыменных прыназоўнікаў; асаблівае афармленне лічэбнікаў;

на сінтаксічным узроўні – апавядальны характар мовы, абмежаванасць пытальных і клічных сказаў, строгі і пэўны парадак членаў сказа, выкарыстанне простых і складаных канструкцый, канструкцый з адыменнымі прыназоўнікамі і аддзеяслоўнымі назоўнікамі, высокая частотнасць дзеепрыметных і дзеепрыслоўных зваротаў, выкарыстанне складаных злучнікаў у складаназалежных сказах, адсутнасць простай і няўласна-простай мовы.

Узоры дзелавых папер

Асабістыя дакументы

Заява- дакумент, у якім сцісла выкладаецца пэўная просьба.

заява Дэкану факультэта медыцынскай экалогіі

Марозіку М. С.

студэнта (ткі) 1 курса ФЭМ, 3 групы

Іванова Валянціна Мікалаевіча

Прашу дазволіць датэрмінова здаць зімнюю сесію ў сувязі з працай на прамысловым прадпрыемстве.

12.01.12. Іваноў В. М.

Аўтабіяграфія - апісанне свайго жьщцёвага шляху (пішацца ў адвольнай форме з указанием, дзе нарадзіўся, у якой сям'і, дзе вучыўся, працаваў, паказваецца грамадская дзейнасць, сямейнае становішча, звесткі пра бацькоў).

Аўтабіяграфія

Я, Пякарская Наталля Сяргееўна нарадзілася 21 лютага 1978 года ў Мінску ў сям’і рабочых. Бацъкі мае — Пякарскі Сяргей Лявонавіч і Пякарская Станіслава Францаўна працавалі на Мінскім трактарным заводзе, а цяпер з'яўляюцца пенсіянерамі. У 1984 г. пайшла ў 1 клас Мінскай сярэдняй школы, якую закончыла з сярэбраным медалём у 1995 г. У гэтым жа годзе паступіла вучыцца ў Беларускую дзяржаўную політэхнічную акадэмію па спецыяльнасці "Эканоміка будаўніцтва ", якую скончыла ў 2000г.

Пасля заканчэння вучобы па сённяшні дзень працую на Мінскім аўтамабільным заводзе ў планава-эканамічным аддзеле, спачатку займала пасаду эканаміста, а з 2002 г. - старшага эканаміста.

Дата Подпіс

Распіска - дакумент, які пацвярджае атрыманне чаго-небудзь.

Распіска

Я, кіраўнік фотагуртка Паўловіч Іван Адамавіч, атрымаў у бухгалтэрыі універсітэта трыста тысяч (300000)рублеў для набыцця фотаматэрыялаў.

15 лістапада 2012 г. Кіраўнік фотагуртка Паўловіч I.А.

Даручэнне— дакумент, што дае права выконваць даручэнне ад імя асобы, якая выдала яго.

Даручэнне

Я, Круталевіч Марыя Міхайлаўна, студэнтка 1 курса факультэта медыцынскай экалогіі Міжнароднага дзяржаўнага экалагічнага ўніверсітэта імя А. Д. Сахарава давяраю Клімовічу Аляксею Фёдаравічу атрымаць на пошце пасылку, дасланую на маё імя.

19 лютага 2012 г. Подпіс

Адміністрацыйна-арганізацыйныя дакументы

Дамова - пагадненне пра ўзаемныя абавязацельствы (дамова пра выкананне работ і грашовай аплаце, пра куплю і продаж будынкаў, пра здачу ў арэнду кватэраў і інш.).

Дамова

Вёска Малінаўка, дзве тысячы дванаццаты год, 3 лютага.

Мы, хто падпісаўся ніжэй, студэнты будаўнічага атрада “Зорка”, у асобе камандзіра атрада Зуёнка Васіля Іванавіча, з адного боку, і старшыні Малінаўскага сельсовета Міхайлаўскага раёна Хвашчынскага Станіслава Барысавіча, з другога боку, заключылі гэты дагавор пра наступнае:

1. Будаўнічы атрад абавязуецца выканаць наступныя будаўнічыя работы:

1) Перавезці транспартам сельсавета будынак школы з вёскі Дубкі ў вёску Малінаўку.

2) Зрабіць цагляны падмурак.

3) Замяніць у сценах зруба 5 падвалінаў.

4) Зрабіць капітальныя сцены паміж класнымі пакоямі.

2. Малінаўскі сельскі Савет абавязуецца: даставіць на будаўнічую пляцоўку транспартам калгаса ўвесь матэрыял, прадугледжаны каштарысам, у наступныя тэрміны: цэмент, пясок, дзелавая драўніна, піламатэрыялы - да 1 мая 2012г., шыфер, фарбы - да 1 ліпеня 2012 г.

3. За выкананне работы Малінаўскі сельсавет абавязуецца аплаціць атраду пяць мільёнаў рублёў.

4. Будоўлю распачаць 5 лютага 2012 г. і скончыць да 20 жніўня 2012 г.

Юрыдычныя адрасы бакоў:

Малінаўскі сельскі Савет Міхайлаўскага раёна.

Студэнцкі будаўнічы атрад “Зорка”.

Дата Подпісы бакоў

Кантракт

Мінскі трактарны завод ў асобе дырэктара Саланца Р. В. і грамадзянкі Пятровай Н. В. У адпаведнасці з ст. 33 Закона Рэспублікі Беларусь заключылі дадзены кантракт пра наступнае:

1. Гр. Пятрова Н. В.

Назначаецца на пасаду інжынера тэрмінам з 12.01.12 г. па 12.01.13 г.

2. Адміністрацыя завода гарантуе забяспечыць матэрыяльна- тэхнічныя ўмовы для забеспячэння кантракту.

3. Гр. Пятровай Н. В. устанаўліваецца аклад, прадугледжаны на дзень назначэння на пасаду ў адпаведнасці з гэтым кантрактам.

4. Кантракт уступае ў сілу з моманту назначэння гр. Пятровай Н. В. на ўказаную ў ім пасаду загадам па заводзе.

5. Кантракт складзены ў 2-х экз., па адным для кожнага боку кантракта.

Наймальнік Дырэктар завода Саланец Р.В.

Дата

Наёмны гр. Пятрова Н. В.

Пратакол - дакумент, які фіксуе ход абмеркавання пытанняў і прыняцце пастаноў на сходах, нарадах, канферэнцыях, пасяджэннях калегіяльных органаў.

Датай пратакола з'яўляецца дзень пасяджэння, а нумарам пратакола - парадкавы нумар пасяджэння калегіяльнага органа. У пратаколе абавязкова пералічваецца склад прысутных. Прозвішчы падаюцца ў алфавітным парадку. Указваецца, хто старшыня і сакратар.

У парадку дня падаюцца пытанні, што прапаноўваюцца на абмеркаванне. У асноўнай частцы запісваюцца ўсе выступленні.

Пратакол №3

пасяджэння педагагічнага савета Міжнароднага дзяржаўнага экалагічнага ўніверсітэта імя А. Д. Сахарава ад 18 сакавіка 2012 г.

Прысутнічала 17 чалавек

Парадак дня:

1. Арганізацыя студэнцкай навуковай працы на факультэце медыцынскай экалогіі.

2. Пра падрыхтоўку навуковых даследаванняў на рэспубліканскі конкурс.

I. Слухалі:

Справаздачу сшаршыні педагагічнага савета Міжнароднага дзяржаўнага экалагічнага ўніверсітэта імя А. Д. Сахарава Іванова А.А. пра арганізацыю студэнцкай навуковай працы ў 2011-2012 навучальным годзе (Тэкст справаздачы прыкладаецца.)

ІІ. Выступілі:

Гапановіч Д. Т. адзначыла, што цікавілася, як на факультэце медыцынскай экалогіі працуюць навуковыя гурткі, вядуцца даследаванні пад кіраўніцтвам выкладчыкаў. У апошні час студэнты працуюць у навуковых групах, якія створаны пры кафедрах факультэта. Першакурснікі атрымліваюць тэмы даследаванняў і маюць магчымасць выступаць на пасяджэннях гурткоў, на студэнцкіх канферэнцыях.

Вашкевіч Р. С. звярнула ўвагу на тое, што педагагічны савет Міжнароднага дзяржаўнага экалагічнага ўніверсітэта імя А. Д. Сахарава мае план, які ў асноўным выконваецца. Савет дапамагае старастам гурткоў, асабліва ў час правядзення канферэнцый, студэнцкіх алімпіяд, якія некалькі гадоў запар адбываліся на базе нашага ўніверсітэта. Аднак трэба сказаць, што апошні час некаторыя гурткі працуюць неактыўна.

Пастанавілі:

1. Ухваліць працу педагагічнага савета савета Міжнароднага дзяржаўнага экалагічнага ўніверсітэта імя А. Д. Сахарава.

2. Рэкамендаваць савету ў канцы года правесці выніковую канферэнцыю.

Старшыня савета Подпіс

Сакратар Подпіс

Дакладная запіска - дакумент, якім карыстаюцца ў службовых мэтах, калі трэба паведаміць або растлумачыць што-небудзь адказнай асобе ці кіраўніку ўстановы.

Рэктару МДЭУ імя А. Д. Сахарава

выкладчыка фізкультуры

Ігнатоўскага В. I.

Дакладная запіска

Паведамляю Вам, што са студэнтаў 1-3 курсаў створаны фізкультурны калектыў, у якім налічваецца 40 чалавек. Для сістэматычнай працы фізкультурнага калектыву неабходна:

1) замяніць вароты на футбольным полі, абсталяваць пляцоўку для правядзення заняткаў па лёгкай атлетыцы;

2) закупіць 20 (дваццаць) камплектаў летняй спартыўнай формы, 5 мячоў.

На правядзенне гэтых мерапрыемстваў патрабуецца прыкладна 250 ООО (дзвесце пяцьдзясят тысяч) рублёў.

Дата Подпіс

Акт – дакумент, які складаецца ў сувязі з прыёмам і здачай матэрыяльных каштоўнасцей пры правядзенні рэвізіі, пры спісанні ці інш.

Акт

прыёму-здачы маёмасці і абсталявання хімічнай лабараторыі ўніверсітэта

Акт складзены 25 лютага 2012 г. загадчыкам лабараторыі Чарняўскім I. М. і ст. лаборантам Дашкоўскай А. В. у прысутнасці сведак Кавалевіча С. К. і Раманюка 3. Т.

1. Прынята:

а) лабараторныя сталы —15, крэслы - 30;

б) хімічны посуд колькасцю 40 адзінак;

в) камплект плакатаў па тэхніцы бяспекі.

Здаў: Чарняўскі І. М.

Прыняла: Дашкоўская А. В.

Сведкі: Кавалевіч С. К., Раманюк З. Т.

Даведка - дакумент з пэўнымі звесткамі аб чым-небудзь.

Даведка

Штамп установы

Дадзена Буракову Леаніду Сямёнавічу аб тым, што ён скончыў 1 курс Міжнароднага дзяржаўнага экалагічнага ўніверсітэта імя А. Д. Сахарава.

Даведка дадзена для прадстаўлення ў Вілейскі райваенкамат.

Начальнік адзела кадраў МДЭУ ім. А. Д. Сахарава Подпіс

Распарадчыя дакументы

Загад -дакумент, абавязковы для выканання пэўнымі асобамі і падраздзяленнямі ўстановы.

Загад: па Міжнародном дзяржаўным экалагічным ўніверсітэце імя А. Д. Сахарава

г. Мінск ад 12 сакавіка 2012 г.

Назначыць з 1 красавіка па 31 мая 2012 г. на 0,5 стаўкі для працы ў навукова-даследчай лабараторыі студэнта 4 курса факультэта медыцынскай экалогіі Сіўца С. Ю.

Падстава: прадстаўленне заг. лабараторыі.

Гарантыйнае пісьмо

Завод “Гомсельмаш” просіць Вас аказаць тэхнічнае садзеянне па распрацоўцы рабочых чарцяжоў помпавай станцыі. У сувязі з тым, што зараз вядзецца мантаж, просім выканаць гэтую працу непасрэдна на пляцоўцы.

КУЛЬТУРА ПРАФЕСІЙНАГА МАЎЛЕННЯ

Мова – неацэнны скарб народа. У жыцці кожнага чалавека яна адыгрывае надзвычай важную ролю. З яе дапамогай чалавек думае, афармляе і выражае свае думкі і пачуцці, яна з’яўляецца сродкам шматбаковых зносін з іншымі народамі, магутным сродкам ідэалагічнага ўздзеяння і выхавання патрыятызму. Кожны аспект чалавечага жыцця звязаны з мовай. Без яе немагчыма існаванне ніякага калектыву. У мове адлюстравана ўся мінуўшчына народа і яго гістарычная памяць. Мова забяспечвае гістарычную пераймальнасць духоўнай культуры народа. Усё гэта патрабуе ад нас беражліва і дбайна ставіцца да мовы, імкнуцца да найбольш эфектыўнага выкарыстання яе неабмежаваных выяўленчых здольнасцяў, няспынна рупіцца пра павышэнне культуры ўласнага вуснага і пісьмовага маўлення.

Пад паняццем культуры маўлення разумецца перш за ўсё правільнасць літаратурнага вымаўлення, згоднасць з прынятымі лексічнымі і граматычнымі нормамі.

Найважнейшай прыметай літаратурнай мовы з’яўляецца яе нарматыўнасць, якая характэрная для пісьмовай і вуснай формаў маўлення. Літаратурная норма — агульнапрынятыя правілы, замацаваныя ў маўленчай практыцы і зафіксаваныя ў слоўніках, даведніках, граматыках. У сучаснай беларускай літаратурнай мове існуюць арфаэпічныя, акцэнталагічныя, лексічныя, фразеалагічныя, словаўтваральныя, арфаграфічныя, марфалагічныя, сінтаксічныя, пунктуацыйныя і стылістычныя нормы.

Паняцце нормы звязана з уяўленнем аб правільнасці ўжывання моўнай адзінкі ў дадзенай сітуацыі зносін. Правільным, дапушчальным лічыцца ў мове тое, што адпавядае законам яе развіцця і спрыяе працэсу камунікацыі. Няправільным, недапушчальным – усё, што парушае ўнутраныя законы мовы і перашкаджае выконваць яе асноўную функцыю – быць сродкам зносін.

Характэрнымі асаблівасцямі літаратурнай нормы з’яўляюцца:

- адносная ўстойлівасць, уласцівая для пэўнага перыяду развіцця мовы;

- шырокая распаўсюджанасць у маўленчай практыцы;

- аб'ектыўнасць, адлюстраванне тыповасці, заканамернасці пэўнай моўнай з'явы;

- зафіксаванасць у слоўніках, даведніках, падручніках.

Нормы літаратурнай мовы (фанетычныя, лексічныя, марфалагічныя, сінтаксічныя) рэгулююцца спецыяльнымі раздзеламі мовазнаўства. Працэс замацавання літаратурнай нормы ў нарматыўных слоўніках і граматыках з мэтай яе далейшага пашырэння называецца кадыфікацыяй.

Літаратурная норма — з'ява гістарычная, зменлівая, абумоўленая развіццём мовы. Тое, што было нормай для пэўнага перыяду развіцця, з часам можа разглядацца, кваліфікавацца як адхіленне ад нормы. Устарэлыя нор­мы з часам могуць станавіцца агульнапрынятымі. Напрыклад, сёння ўжываюцца ўстарэлыя словы: бортнік — пчаляр, вакацыі — канікулы, гута — шклозавод, мыта — пошліна, скрыжалі — законы, спадар — гаспадар, таварыш.

Літаратурная норма можа быць варыянтнай. Варыянтнасць нормы — гэта паралельнае суіснаванне магчымых, раўнацэнных варыянтаў словаўжывання, словаўтварэння. Як правіла, адзін з варыянтаў больш частотны, распаўсюджаны або ўніверсальны. Напрыклад, у сучаснай беларускай мове ўжываюцца: вачыма і вачамі, форм і формаў, песняй і песняю, ядзім.

Нормы дапамагаюць літаратурнай мове захаваць цэласнасць, агульназразумеласць. Яны аберагаюць мову ад неапраўданага ўжывання дыялектнага маўлення, жарганізмаў, прастамоўных, вульгарных слоў. Дзякуючы літаратурным нормам дасягаецца адзінства мовы, узаемаразуменне ў маўленчых зносінах.

Культура маўлення заключаецца таксама ва ўменні дакладна і поўна выражаць любую думку, лагічна разгортваць яе, падбіраць словы, фразеалагічныя звароты і граматычныя формы, найбольшы адпаведныя стылю маўлення, творча выкарыстоўваць моўныя скарбы для выражэння паняццяў з розных галін жыцця народа. Чалавек думае з дапамогай мовы і з яе дапамогай афармляе і выражае свае думкі, таму ўзбагачэнне і ўдасканаленне ўласнага маўлення – гэта развіццё і ўдасканаленне свайго лагічнага мыслення.

З улікам вышэйзгаданага, вылучаюць наступныя камунікатыўныя якасці культуры маўлення:

правільнасць — адпаведнасць нормам літаратурнай мовы;

дакладнасць — выкарыстанне слоў, фразеалагізмаў з уласцівым ім значэннем, адпаведнасць выказвання мэце і сітуацыі ўжывання;

лагічнасць як сэнсавая несупярэчлівасць паміж ужытымі моўнымі адзінкамі і законамі логікі;

чысціня — адсутнасць у маўленні нелітаратурных слоў і выразаў (жарганізмаў, слоў-паразітаў, беспадстаўна ўжытых дыялектных і запазычаных слоў);

дарэчнасць, пры якой моўныя сродкі адпавядаюць стылю, жанру, мэтам і ўмовам зносін;

багацце — выкарыстанне разнастайных сінанімічных моўных сродкаў;

выразнасць як эмацыянальнае ўздзеянне выказван­ня, развіццё ўвагі, цікавасці чытачоў (слухачоў) праз фанетычныя, сінтаксічныя сродкі, праз мастацкія тропы (параўнанне, метафара, эпітэт і інш.).

Культура маўлення падразумявае веданне мовы, валоданне нормамі і стылямі літаратурнай мовы ў адпаведнасці з мэтай і задачамі зносін. Паняцце ўключае і захаванне асноўных якасцей культуры маўлення, і маўленчае майстэрства, і ўменне выбраць з некалькіх магчымых найбольш дакладны, дарэчны, дасканалы варыянт.

Вядома, што маўленне чалавека непарыўна звязана з мысленнем, свядомасцю, аб'ектыўнай рэчаіснасцю. Таму дакладнасць маўлення — гэта адэкватнасць выказвання рэчаіснаму прадмету ці яго паняційнаму ўзнаўленню. Для таго каб маўленне было дакладным, неабходна ведаць тое, пра што гаворыш, а таксама ўлічваць мнагазначнасць слоў, словазлучэнняў, размяжоўваць паронімы, умела выбіраць неабходнае слова з рада сінонімаў і г. д.

Дакладнасць маўлення непарыўна звязана з правільнасцю, асабліва з лексічнымі, фразеалагічнымі і сінтаксічнымі нормамі. Дакладнасць маўлення часцей за ўсё парушаецца ў выніку фактычных памылак, а таксама:

а) няведання лексічнага значэння слова:вырэзваць апендыцыт;

б) няведання спалучальнасці слоў:адчыніце падручнік;

в) няўдалага выкарыстання аднаго з сінонімаў: Хатнія свінні пасябравалі з дзікімі кабанамі. (Сінонімы: свойскі, дамашні, хатні);

г) няўдалага парадку слоў: Арганізатары фесты­валю разлічваюць атрымаць грошы ад продажу білетаў і спонсараў;

д) пропуску неабходных слоў:Я заўсёды купляю гэтых паэтаў (прапушчана словатворы);

е) няўдалага ўжывання займеннікаў: Максім ужо дастаў з партфеля сшытак, але, пачуўшы голас бацькі, паклаў яго на стол і пайшоў да яго;

Поиск по сайту: