Помощничек
Главная | Обратная связь


Археология
Архитектура
Астрономия
Аудит
Биология
Ботаника
Бухгалтерский учёт
Войное дело
Генетика
География
Геология
Дизайн
Искусство
История
Кино
Кулинария
Культура
Литература
Математика
Медицина
Металлургия
Мифология
Музыка
Психология
Религия
Спорт
Строительство
Техника
Транспорт
Туризм
Усадьба
Физика
Фотография
Химия
Экология
Электричество
Электроника
Энергетика

Паняцце пра суч.бел.літ.мову. Паняцце нац.мовы. Асн.адзінкі літ.мовы. Форма існавання



Мова – сістэма фанет., лексіч., грамат. сродкаў, якая выконвае камунікат. функцыю. Мова адносіцца да вярбальнага сродка зносін. (Невербальныя сродкі – сімвалы, жэсты, міміка).Мова развіваецца ў грамадстве і адлюстроўвае яго асаблівасці. Бел. нац. мова – сродак зносін бел. нацыі. Склалася ў перыяд фарміравання нацыі. Нац. мова – адметная рыса люб нацыі, без яе нацыя не існуе. Бел. нац. мова – мова беларускага народа, які непадзельна звязаны з духам сучаснага народа.Асаблівасці жыцця, менталітэт, гіст і грам вопыт, інтэлект, маральны і эстэтычны кошт. Гэта ўсё адлюстроўваецца ў нац мове.

Формы існавання нац мова:

· Літ. - унармована, апрацоўвана майстрамі слова і дзеячамі культуры мовы.

Літ. мова - гэта не мова мастац. літ. Яна ужываецца ў розных сферах.

· дыялектная мова

· сацыялекты- моўныя сродкі, якімі карыстаюцца людзі пэўнай сац. праслойкі, звязаныя паміж сабой пэўнымі інтарэсамі і звычкамі(арго, моладзевы).

· прастамоўе

Літ. мова існуе ў 2-х формах: -вусная; -пісьмовая. Стылі: -кніжны. -гутарковы.

Кадыфікацыя– афіц.прызнанне мовы і яе пісьмовае замацаванне.

Дыялектная мова– мова народа, выступае ў выглядзе мясцовых гаворак.

Гаворка – мова пэўнай мясцовасці, насельніцтва, пунктаў з аднатыпнымі моўнымі рысамі.

Дыялекты: 1)паўдн- усходн; 2)паўдн-заходні; 3)сярэднебел. гаворка. 4)заходнепольск. або брэстская гаворка.

(упамянуть!) Трасянка “некультурная”, безумоўна уплыў на суч бел. літ. мову.

2.Бел.мова ў сям’і індаеўрап.моў. Бел.мова адна са слав.моў. Усходнеслав., заходнеслав. і паўднёва слав.мовы.

Сёння 5000 моў. Рабочыя мовы ААН: англійская, арабская, іспанская, кітайская, руская, французская. У некаторых краінах можа быць некалькі дзяржаўных моў. Для кожнай мовы існуюць спецыфічныя паняцці, якія не маюць адпаведнікаў у іншых мовах.

Класіфікацыя моваў свету:

· Генеалагічная - – вывучэнне і групаванне моваў свету на падставе вызначэння роднасных сувязяў паміж імі. аб’ядноўвае мовы свету ў моўныя сем’і, сем’і

· – у групы і падгрупы. Кожная моўная сям’я паходзіць з асобных дыялектаў адной мовы.

· Марфалагічная – аб’ядноўвае мовы паводле граматычнага значэння, будовы слоў:

1) Ізаляцыйныя – няма словазмянення, словы з каранёў, няма канчаткаў: фу “бацька” му “маці”=фуму “бацькі”: кітайская, в’етнамская

2) Аглютынацыйныя –граматычная адназначнасць афіксаў: да нязменнага кораня дадаюцца афіксы. 1 скланенне, 1 спражэнне: bala-дзіця, balada-дзіцяці(Р.с.), balalar-дзеці(мн.л.), balalarda-дзяцей:угра-фінская, мангольская.

3) флексійныя (фузійныя)-граматычнае значэнне з дапамогай флексіі(канчаткаў). Афіксы накладаюцца на аснову: руская, беларуская, украінская

4) інкарпарацыйныя (мексіканская). У адзін групавы комплекс уваходзіць некалькі каранёў. Сказ пачынаецца з дзейніка і заканчваецца выказнікам: ninakakva-я мяса ем: індзейская, Паўночнай Амерыкі, камчацкая, чукоцкая.

Моўныя сем’і: 1) індаеўрапейская, 2) кітайска-тыбетская, 3) тюркская, 4) уральская, 5)селіта – халічкая 6) травідыйская.

Моўная сем’я - гэта группа роднасных моў залежных ад іх геагр. размяшчэння, паходжання з агульнай крыніцы.

Індаеўрапейская сям’я (16 груп) 1 – славянская, 2- германская, 3 – раманская, 4 - балтыйская, 5 - індыйская, 6 – іранская і інш.

Сучасныя індаеўрапейскія мовы – самая вялікая сям’я роднасных моў.

Славянская группа 1) усходнеславянская (руская, беларуская, украінская) 2) заходнеславянская (польская, чэская, славацкая, латыская(?)) 3) паўдневаславянская (славенская, балгарская, македонская, сербска – харватская.)

Класіфікацыя моў – падзел моў свету па іх уласцівых рынадлежнасці мовы.

Класіфікуюцца: Генеалагічнае і Марфалагічнае, або тыпалагічнае.

Мовы: 1) фіктыўная 2) аглюнатыўная 3) аморфрная.

3.Гіст. этапы развіцця бел мовы.Уласна- бел словы: бусел, будаваць, гаспадар, хутка, гаворка, волат, лазня, вясёлка, змрок, дрэнны, адмысловы, сяліба і інш.

Этапы развіцця:

-Старажытнаруская літ мова як зыхад этап у гіст. усходне-слав моў 11-14 стст. – выпромоўка ўласных сродкаў выражэння – аддаменне ад сістэмы пародн гаспадаркі – развіцце літ. моў 2-х моўе і 3-х моўе – поўнагалосныя і непоўнагалосныя словы – узаемаадносіны бел і зкраінтскай моў, гаворкі крывічаў, дрэгавічаў, радзімічаў. помнікі à“Слова аб полку Ігаравым” Гняздоўскі надпіс на глін посудзе 10 ст. “Руская праўда””Слуцкія лісты і тураўская Евангеля”

-Літ мова эпохі бел народнасці 15-18 стст – дзяржаўная мова ВКЛ – панаванне дзелав. пісьменнасці – пісьмо у царквы да 16 ст – замацаванне традыцый этымалагічныя – марфозныя прынцыпы – страчванне ўлады царквы бліжэй к 18 стст. помнікі àАктавыя кнігі, Літоўская метрыка, кнігі Скарыны, кнігі Віцебскага замкавага суда 1533-1540гг, Евангеле Цяпінскага.

-Новая бел літаратурная мова 19 – 20 стст – кан 18 стст – бел мова заходзіць як дыялект сярод сялянства – творчая манера паасобнасці пісьменнікаў – сістэма грацічных сродкаў – унармаваная сістэма арфаграфіі і граматыкі. лексікі і сінтаксіса – устойлівыя сістэмы жанраў поэзіі і публіцыстыкі помнікі à “Сялянка” Д-Марцінкевіч “Энеіда на вывараце” “Тарас на парнасе” “Бел граматыка для школ” “Наша ніва, доля, хата”.

-сучасны этап:1980-я пад уплывам бел.грамадскай інтэлігенцыі ўзнавіўся інтарэс дзяржавы да мовы; 1990-закон аб мове=поўны пераклад дакументаў на бел.м к 2000г. Але беларусізацыя спынена ў 1995 рэферэндумам=2 дзярж.м..

 




Поиск по сайту:

©2015-2020 studopedya.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.