О происхождении термина «бухгалтер»

500 с небольшим лет назад впервые в письменном виде было употреблено слово «бухгалтер». Буквально оно означает «книгодержатель». Тогда, 13 февраля 1948 года,император Священной Римской империи Максимилиан I подписал указ: «Повелеваем делопроизводителя нашей палаты, доверенного и прилежного писца, который ведет книги, отныне называть бухгалтером, каковым должен теперь быть Христоф Штехер».

Интересно отметить, что уже в конце XV столетия в Италии женщины довольно широко работали в торговле. С того времени до нас дошла фраза: «Если муж купец, то жена у него бухгалтер».

Надо заметить, что в то далекое время почерк бухгалтера и его учетные книги подлежали регистрации в специальном бюро подобно тому, как сейчас оформляются образцы подписей лиц, ответственных за оформление финансово-расчетных документов. Работник бюро на первом листе книг делал соответствующую запись о количестве листов и удостоверял это подписью, а печатью для того, чтобы купец не мог использовать другие книги.

Вообще-то, первые записи, зафиксировавшие финансовые операции, были сделаны еще 4000 лет назад. Например, египетские землевладельцы вели учёт уплаты налогов зерном или льном за использование воды Нила для орошения полей. Сборщики налогов оставляли расписки в получении налога, рисуя иероглифы на стенах домов землевладельцев. Развитые системы учета имелись в Китае еще в 2000г. до нашей эры, а элементы двойной бухгалтерии - в раннехристианском Риме.

Неизвестно, кто был изобретателем бухгалтерского учета. Система двойной записи начала появляться в ХШ-ХIV вв. в торговых центрах северной Италии. Первое свидетельство полной двойной бухгалтерии, датированное 1340 г., было обнаружено в муниципальных записях Генуи.

Наиболее распространенная точка зрения заключается в том, что впервые систематизация бухгалтерского учета был проведена монахом Лукой Пачолли. Книга, которую он написал, называлась «сумма арифметики, геометрии, учения о пропорциях и отношениях». Она появилась в свет в Венеции 10 ноября 1494 года.Эта книга была посвящена, в основном, математике. Однако некоторые историки считают, что одна часть этого труда - «трактат о счетах и записях» - знаменует рождение бухгалтерского учета. Работа Луки Пачолли знаменательна тем, что в ней впервые был изложен системный подход к бухгалтерскому учету.

Россия пережила ренессанс бухгалтерского учета в связи с приходом к власти Петра I. В 1710 году загадочное и малопонятное слово «бухгалтер» обыватели увидели на страницах газеты «Ведомости о военных и иных делах». Это событие вызвало всплеск критики со стороны родителей чистоты русского языка. Однако предложенное ими исконно русское слово «книгодержатель» так и не прижилось.

В это время учету и контролю уделяется огромное внимание. Инструкции по организации учета издаются как государственные акты. Первый государственный акт, в котором нашли место вопросы учета, датируется 22 января 1714 года. Эти положения были обязательны для государственного аппарата и государственной промышленности. Они требовали: 1) своевременности записи и чтобы «счет был скорый»; 2) ежедневного ведения приходно-расходных книг; 3) строго персонального подчинения ответственных лиц.

Предприятиям молодой российской промышленности требовались квалифицированные люди, умеющие грамотно вести учет, но тогда Российская земля еще не успела вырастить своих специалистов в данной области. Поэтому первым российским бухгалтером стал иностранец, голландский купец Тиммерман, который 11 сентября 1732 года был назначен бухгалтером Петербургской таможни.

Пра паходжанне тэрміна "бухгалтар"

500 з невялікім гадоў назад упершыню ў пісьмовым выглядзе было ўжыта слова "бухгалтар". Літаральна яно азначае "книгодержатель". Тады, 13 лютага 1948 гады, імператар Святой Рымскай імперыі Максіміліян I падпісаў указ: "Загадваем справавода нашай палаты, даверанага і стараннага пісца, які вядзе кнігі, з гэтага часу зваць бухгалтарам, якім павінен зараз быць Христоф Штехер".

Цікава адзначыць, што ўжо ў канцы XV стагоддзі ў Італіі жанчыны даволі шырока працавалі ў гандлі. З таго часу да нас дайшла фраза: "Калі муж купец, то жонка ў яго бухгалтар".

Трэба заўважыць, што ў той далёкі час почырк бухгалтара і яго ўліковыя кнігі падлягалі рэгістрацыі ў адмысловым бюро падобна таму, як цяпер афармляюцца ўзоры подпісаў твараў, адказных за афармленне фінансава-разліковых дакументаў. Працаўнік бюро на першым лісце кніг рабіў адпаведны запіс пра колькасць лістоў і сведчыў гэта подпісам, а друкам для таго, каб купец не мог выкарыстоўваць іншыя кнігі.

Наогул, першыя запісы, якія зафіксавалі фінансавыя аперацыі, былі зроблены яшчэ 4000 гадоў назад. Напрыклад, егіпецкія землеўладальнікі вялі ўлік выплаты падаткаў збожжам ці лёнам за выкарыстанне вады Нілу для абрашэння палёў. Зборшчыкі падаткаў пакідалі распіскі ў атрыманні падатку, малюючы іерогліфы на сценах хат землеўладальнікаў. Развітыя сістэмы ўліку меліся ў Кітаі яшчэ ў 2000г. да нашай эры, а элементы падвойнай бухгалтэрыі - у раннехрысціянскім Рыме.

Невядома, хто быў вынаходнікам бухгалтарскага ўліку. Сістэма падвойнага запісу пачала з'яўляцца ў ХШ-ХIV стст. у гандлёвых цэнтрах паўночнай Італіі. Першае сведчанне поўнай падвойнай бухгалтэрыі, датаванае 1340 г., было выяўлена ў муніцыпальных запісах Генуі.

Найболей распаўсюджаны пункт гледжання складаецца ў тым, што ўпершыню сістэматызацыя бухгалтарскага ўліку быў праведзена манахам Лукой Пачолли. Кніга, якую ён напісаў, звалася "сума арыфметыкі, геаметрыі, вучэнні пра прапорцыі і адносінах". Яна з'явілася ў святло ў Венецыі 10 лістапада 1494 гады. Гэта кніга была прысвечана, галоўным чынам, матэматыцы. Аднак некаторыя гісторыкі лічаць, што адна частка гэтай працы - "трактат пра рахункі і запісах" - азначае нараджэнне бухгалтарскага ўліку. Праца Лукі Пачолли знамянальная тым, што ў ёй упершыню быў выкладзены сістэмны падыход да бухгалтарскага ўліку.

Расія перажыла рэнесанс бухгалтарскага ўліку ў сувязі з прыходам да ўлады Пятра I. У 1710 году загадкавае і малазразумелае слова "бухгалтар" абывацелі ўбачылі на старонках газеты "Ведамасці пра ваенныя і іншыя справы". Гэта падзея выклікала воплеск крытыкі з боку бацькоў чысціні рускай мовы. Аднак прапанаванае імі спрадвечна рускае слова "книгодержатель" так і не прыжылося.

Тым часам уліку і кантролю надаецца велізарная ўвага. Інструкцыі па арганізацыі ўліку выдаюцца як дзяржаўныя акты. Першы дзяржаўны акт, у якім знайшлі месца пытанні ўліку, датуецца 22 студзеня 1714 гады. Гэтыя становішчы былі абавязковыя для дзяржаўнага апарата і дзяржаўнай прамысловасці. Яны патрабавалі: 1) своечасовасці запісу і каб "рахунак быў хуткі"; 2) штодзённага вядзення прыходна-расходных кніг; 3) строга персанальнага падначалення адказных твараў.

Прадпрыемствам маладой расійскай прамысловасці патрабаваліся кваліфікаваныя людзі, умелыя пісьменна весткі ўлік, але тады Расійская зямля яшчэ не паспела выгадаваць сваіх адмыслоўцаў у дадзенай вобласці. Таму першым расійскім бухгалтарам стаў замежнік, галандскі купец Тиммерман, які 11 верасня 1732 года быў прызначаны бухгалтарам Пецярбургскай мытні.

Поиск по сайту: