 |
|
|
Архитектура Астрономия Аудит Биология Ботаника Бухгалтерский учёт Войное дело Генетика География Геология Дизайн Искусство История Кино Кулинария Культура Литература Математика Медицина Металлургия Мифология Музыка Психология Религия Спорт Строительство Техника Транспорт Туризм Усадьба Физика Фотография Химия Экология Электричество Электроника Энергетика |
НУКЛЕОЗИДТЕР МЕН НУКЛЕОТИДТЕР
А С В D ↓ ↑ ↓ ↑ Е+А ↔ (ЕА↔FC) ↑→ F + B ↔(FB ↔ FD↑→ E 1. Ретті механизм (екі субстрат ферментпен қосылып, күрделі комплекс түзеді, тек содан кейін өнімнің біріншісі бөлініп шығады):
А В С D ↓ ↓ ↑ ↑ E+A ↔ EA + B ↔ (EAB↔ECD) → ED → E Ферменттік реакцияның жылдамдығына температураның əсері. Ферменттік процесстердің барлығына əсері көп. Ферментаттік реакцияның жылдамдығының константасы температурамен Аррениус теңдеуімен: 2,3 lg k = B - Ea/RT, Ea - активтену энергиясы (Дж/моль); B - молекулалардың қақтығысу мөлшері жəне олардың өзаралық бағыттары; R - газ тұрақтылығы; T - абсолюттық температура; B, R, Ea - белгілі жағдайда тұрақты шамалар. lg k жəне 1/T - түзу сызық береді, ол сызықтың бұрышы Ea/2,3R тең,,сондықтан активтену энергиясыне анықтауға болады. Температура өскен сайын ферменттік реакцияның да жылдамдығы белгілі бір шамаға дейін өседі де, сонаң соң азайады,өйткені белок денатурацияға ұшырайды. Көбінесе температурах 80°С артса. Биохимиялық реакциялардың оптималды температурасы − 36-60°С. Ферменттердің құрамында функционалды топтар болғандықтан ортаның рН реакция жылдамдығына əсер етеді. рН тың өзгеруі апофермент пен простетикалық топтардың арасындағы байланысты өзгертуі мүмкін, сондыөтан ферменттің активтілігі өзгереді. Оптималды рН клеткадағы рН ке сəйкес келе бермейді. Сондықтан, рН фермент жүйесінің активтілігін реттейтін факторлардың біреуі деп саналады. Тежегіштер - фермент-субстраттық комплекстің түзүіліне кедергі жасайтын заттар болып табылады. Олар да талғамды болады. Тежегіштер екі типті болады: 1) Тежегіштер немесе ингибиторлар табиғатта кездесетін (фенантролин - құрамында Ме-бар ферменттерге қайтымсыз ингибитор); 2) қайтымдыз ингибитор (клеткадағы метаболиттер):
Тежеу түрлері: 1) бəсекелес - ферменттің активті орталығына байланысады да,с субстратпен бəсекелеседі 2) бəсекелес емес - ферменттің активті орталығынан басқа жағына отырып, ферменттің кеңістік деңгейін өзгертеді;
3) бесконкурентное - фермент ингибитормен фермент-субстраттық комплекс түскеннен кейін байланысады;
Ферменттердің көп молекулалық формалары Бұл ферменттер бірдей катализдіқ қызметтерді атқарады,бірақ құрылымдары мен физика-химиялық қасиеттері əр түрлі. Бұл сыртқы ортамен организмнің байланысында, метаболизмде маңызы көп. олар: 1. генетикалық детерминированные немесе изоферменты, құрылымдары əр түрлі ферменттер; 2. эпигенетикалық немесе посттрансляциялық сатысында өзгертілген.
ММФФ 6 классқа бөлінеді: 1. Генетикалық тəуелсіз белоктар -əр түрлі гендерде синтезделеді; 2. Гетерополимерлер (гибридтер) - ковалентті байланысқан 2-е немесе одан көп полипептидтік тізбектер; 3. Генетикалық варианттар - мутацияға ұшыраған ферменттер; 4. Белок туындылары - қосылған немесе үзілген функционалды топтары бар белок тəріздес заттар; 5. Бір суббөліктің олигомерлері - 4ші реттік құрылымдағы бірнеше əр түрлі полипептидтік тізбектер; 6. Конформерлер - амин
54)Нуклеин қышқылдарының құрамын қалай анықтауға болады НУКЛЕИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ - тірі организмдегі генетикалық информацияны ұрпақтан−ұрпаққа жалғастыратын аса маңызды компонентінің бірі. Осы заттардың қатысуымен белоктар синтезі жүреді. Ал белоктар − тіршіліктің материалды негізі. Тірі организмдердің əр қайсысы өзіне ғана тəн белоктардан тұрады. Ал сол белоктардың «программасы», яғни спецификалық құрамы мен құрылысы ДНҚ−да «жазылып» ұрпақтан−ұрпаққа беріледі. Рибонуклеин қышқылдары (РНҚ) - белоктардың биосинтезін жүргізетін аса маңызды заттар. Морфогенезде РНҚ−ның атқаратын қызыметі осы маңызды болып табылады, өйткені əр−түрлі белоктардан организмдегі органдар құрылады. Нуклеин қышқылдары мен нуклеопротеиндердің зерттеуілерінің маңыздығы вирустерді зерттеу саласына көптеген пайда келтіретіні мəлім, өйткені вирустер − таза нуклеопротеиндер. Сонымен қатар, нуклеин қышқылдарының мономерлі бөлшіктері - нуклеотидтер метаболизмде маңызды ролдерді атқарады: біреуі - коферменттер, екіншісі - энергия аккумуляторлары, үшіншісі − зат алмасуының регуляторлары. Нуклеин қышқылдары үш компоненттен: пурин жəне пиримидин негіздерінен, моносахаридтерден (пентозды сақина − рибоза немесе дезоксирибоза), фосфор топтарынан тұрады. Рибоза мен дезоксирибоза фуранозды түрінде болады (пентозды цикл). Нуклеинқышқылдарының құрамындағы пурин немесе пиримидин негіздері − гетероциклды ароматикалық заттар - пурин, пиримидин. Пурин пиримидинсақинасы мен имидазолдан түрады. ДНҚ−ның құрамына аденин, гуанин, цитозин, Тимин кіреді. РНҚ−да тимин орнында урацил болады. Сонымен қатар осы азоттық негіздерден басқа нуклеин қышқылдарының құрамына аз мөлшерлерде минорлы негіздер кіреді (5- метилцитозин, 5-мктиладенин). Бұл заттар «өздерінің» ДНҚ молекулаларын ДНКазалар əсерімен жүретін ыдырату реакцияларынан қорғайды. Пурин мен пиримидин молекулалары жалпақ келеді. Адениннен басқаларында таутомерлі формалары бар: урацил - лактим формасында (енолды форма) немесе лактама (кето-формасында) кездеседі. Азоттық негіздер жарықты УФ-толқындарын 200-300 нм (мах - 260 нм) сіңіреді, осы қасиеті нуклеин қышқылдарынның сандық анықтауына пайдаланылады. Зат алмасу барысында пурин негіздерінен кофеин, теобромин түзіледі. Синтетикалық пиримидиндерден көптеген биологиялық активті заттар алынады. НУКЛЕОЗИДТЕР МЕН НУКЛЕОТИДТЕР. НУКЛЕОЗИДтер - рибоза немесе дезоксирибозамен байланысқан азоттық негіздер. НУКЛЕОТИДтер - нуклеозидтердің фосфор эфирлері. Нуклеозидмонофосфатқа фосфоангидридтік байланыс арқылы бір не екі фосфор қышқылының қалдығымен байланысса АДФ жəне АТФ түзіледі. Нуклеин қышқылдары − полинуклеотидті тізбегтер - қайталанатын олигоө немесе полинуклеотидтерден жəне спейсерлерден тұрады - линейлы полимерлер. Бұл полимерлердің бағыты бар - бос 5′-ОН-тобы (басы) жəне 3′ ОН-тобы (тізбектің соңы) фосфат тобымен аяқталады. КОМПЛИМЕНТАРЛЫҚ принциптерінің ашылуы белок биосинтездерінің механизмдерінің құпияларын ашты. Тірі организмның клеткаларындағы ДНҚдары бірдей, бірақ басқа организмнің клеткаларындағы ДНҚдар айырмашылығы көп. ДНҚ ядроларда орналасады, аз мөлшерде - митохондрия мен хлоропластарда кездеседі. Нуклеин қышқылдарының кеңістік құрылысы. ЧАРГОФФ заңдары: 1. Пурин негіздерінің саны пиримидин негіздерінің санына тең. 2. Аденин = Тимин. 3. уанин = Цтозин. 4. Аенина+ Цитозин = Гуанин+ Тимин. 5. Əр организмнің ДНҚ−сы өзіне ғана тəн. 55)a-спиральдің түзілуіне қандай амин қышқылдың қалдығы кедергі жасайды?(не знаю точно) α−Шыйрақтың(спиральдың) бір айналымына 3,6 амин қышқылдарының қалдығы келеді, спиральдің əр қадамы 0,54 нм құрайды(3,6 × 0,15), амин қышқылдарының қалдықтарының арасы 0,15 нм, торсионды бұрыштары 60 жəне 45°. Бұл құрылымда əр карбонил тобы төртінші NH топпен сутектік байланыс түзеді. α−Шыйрақты (спиральді) тек L- немесе D-аминқышқылдары ғана түзеді, олардың бүйірлік топтары сыртқа бағытталған. Егер белок L- жəне D-аминқышқылдарының қоспасынан құрылса, бұл тізбек α−шыйраққа (спиральге) бүктелінбейді. 56) Ферменттер мен өндірісте қолданатын катализаторлардың ұқсастығы қандай? Ферменттер - клеткалардың маңызды компоненттері, олардың қызыметі тіршіліктің əр−түрлі процестерімен байланысты. Тірі организмдердің зат алмасуының негізінде ферменттер арқылы жүретін көптеген биохимиялық реакциялар жатыр. Көптеген аурулар осы ферменттік жүйелерінің зақымдалғанымен байланысты. Осы ауруларды емдеу үшін ферменттік препараттар қолданылады. Ферменттер басқа катализаторлар сияқты
1. реакцияға түспейді, соңғы өнімінің құрамына кірмейді, реакциядан бастапқы түрінде шығады. Катализ барысында азаймайды. 2. Ферменттер термодинамика заңдарына қарсы реакцияларды жылдамдатпайды, олар тек өзі жүретін процесстерді ғана тездетеді. 3. Ферменттер химиялық теңдеуді өзгертпейді, тек жылдамдатады.
СПЕЦИФИКАЛЫҚ : 1. Ферменттердің барлығы белоктар. 2. Ферменттердің эффективтілігі басқа катализаторларға қарағанда артық. Олардың əсерімен жүретін реакцияларының жылдамдығы біршама жоғары. 3. Ферменттердің талғамдылығы жоғары. 4. Ең маңыздысы ферменттердің регуляциясы. Оның арқасында барлық метаболикалық процестер бір уақытта, бір кеңістікте жүріп жатады, тірі материя құралып, организмдегі заттардың тұрақтылығы сақталады, сонымен қатар, организмдер қоршаған орта құбылыстарына бейімделеді. 5. Ферменттік реакция барысында
57) НАД+ құрамына келесі қосылыстардың қайсысы кіреді: никотин қышқылының амиді; изоаллоксазин сақинасы; АМФ; рибитол? Никотинамид дегидрогеназа ферменттерінің (алкоголь дегидрогеназа, альдегиддегидрогеназа, глутаматдегидрогеназа, фосфоглицеринальдегиддегидрогеназа, лактатдегидрогеназа, малатдегидрогеназа, т.б.) коферменттері – никотинамидадениндинуклеотид (НАД), никотинамидадениндинуклеотидфосфат (НАДФ) құрамына енеді. НАД және НАДФ протондар мен электрондарды субстраттардан флавопротеидтерге тасымалдап, организмдегі биологиялық тотығу процесіне қатысады.
Никотинамид (РР витамині), никотин қышқылының амиді. Никотинамид
59) ФАД, ФМН-нің құрамына келесі қосылыстардың қайсысы кіреді: никотин қышқылының амиді; изоаллоксазин сақинасы; ацетил-Ко-А; рибоза?
Рибофлавин флавопротеид ферменттерінің коферменттері (ФМН; ФАД) құрамына енеді. Бұл ферменттер екі типті реакцияларды катализдейді. Біріншіден – флавопротеидтер оттегінің қатынасуымен тура тотығу, яғни электрондар мен протондарды субстраттан, немесе аралық метоболиттерден тасымалдау процесін катализдейді. Бұл топқа L- және Д-аминқышқылдарының оксидазасы, глициноксидаза, альдегидоксидаза, моноаминоксидаза, т.б. ферменттер жатады. Екіншіден – флавопротеидтердің биологиялық тотығу процесіндегі маңызы ерекше орын алады. Олар сутегіні тікелей субстраттан ажыратпай, тотыққан пиридинкоферменттерден тасымалдайды. Кофермент ретінде флавинмононуклеотид (ФМН), флавинадениндинуклеотид (ФАД) енетін флавопротеидтер өте кең тараған.
Поиск по сайту: |