Помощничек
Главная | Обратная связь


Археология
Архитектура
Астрономия
Аудит
Биология
Ботаника
Бухгалтерский учёт
Войное дело
Генетика
География
Геология
Дизайн
Искусство
История
Кино
Кулинария
Культура
Литература
Математика
Медицина
Металлургия
Мифология
Музыка
Психология
Религия
Спорт
Строительство
Техника
Транспорт
Туризм
Усадьба
Физика
Фотография
Химия
Экология
Электричество
Электроника
Энергетика

О том, чтобы заботливо вести собственное хозяйство



Если ты ведешь частную жизнь405 в своем доме и ничего не исполняешь, неси обязанности по дому твоему, благодаря которым он содержится в достатке, и не будь беззаботен в этом. Ведь нет у тебя другого дохода для жизни, кроме как от возделывания земли406. Сделай себе автургии407, как то: мельницы, эргастирии408, сады и все, что приносит тебе доход ежегодно и от аренды и [непосредственно] в виде плодов409. Насади всевозможные деревья и тростники410, от которых будет тебе доход без ежегодных затрат труда. При всем этом ты будешь пребывать в покое. И скот пусть будет у тебя: быки для пахоты, | свиньи, овцы и прочие животные, которые плодятся каждый год, растут и умножаются. Все это сделает обильным

Советы и рассказы Кекавмена

ξουσίν σοι άφθονίαν εν τη τραπέζπ σου. Kai εύφρανθήση εν πασι, εν τε περίσσεια σίτου, οίνου και των λοιπών απάντων, σπερμάτων και ζφων, εδωδίμων και αγώγιμων. Και ει ούτως βίων έχεις, μη άναπέσης, καί ει άμελήσης του βίου σου, και ταύτα πάντα μειωθήσον-

5 ται. * 'Αλλά σπούδαζε εις το καλώς κυβερνάν τον βίον σου. Εϊ δε καί αμελήσεις, τότε το σον κέρδος φάγωσιν οϊ υπηρετούντες σοι καί ποιήσονται αυτό ίδιον. Έλθη δε καί χρόνος ενάντιος καί άφορησά-σης της γης ούχ ευρέθης έχων εναπόθεταν σϊτον καί λοιπά σπέρματα εις διατροφήν του λαού σου. Θέλοντας σου δε άγοράσαι ούχ

10 εύρεθήσεταί σοι νόμισμα. Έμβλέψας δε προς τους υπηρετούντος σοι διαλογίση περί της διατροφής αυτών, πώς διατραφήσονται. Στενά-ξεις δε μέγα καί ένθυμηθής προς τίνα άπελθεΐν καί δανείσασθαι τα αναγκαία, καί ό διδούς σοι ουκ εστίν. "Ον γαρ αίτηση έρεϊ σον «Πίστευσον, εϊχον, (с. 37) άλλα προ σου άλλοι με ητήσαντο καί

15 δέδωκα αύτοΐς, καί ει μη τα άρκούντά μοι άλλο ούχ ύπελείφθη μοι». Καί εσται σοι τότε καί αισχύνη καί θλίψις, αισχύνη μεν δτι ητησας καί ουκ έλαβες, λύπη δε ότι ουκ έχεις πού λαβείν. Είτα άπελεύση προς έτερον, ποιήσει δε σοι την αυτήν άπολογίαν καί αυτός. Εί δε καί δώσει, ολίγον τι, καί (л. 174) τούτο μετ' έγγύης

20 καί μετά γογγυσμού καί αποβλέπων μείζον τι παρά σου λαβείν, καί τότε δανείσει νομίσματα. Μάλλον δε ει ευρέθη ό διδούς, ως οί πολλοί απαιτήσει καί τόκους καί ζητήσει και κτήμα σου εις ύποθήκην, συ δε έτοίμως και μετά προθυμίας ποιήσεις αύτώ χαρτίον, θείς και δρον. Είτα ό δρος κατέλαβεν * ό δανειστής ζητεί το κεφάλαιον μετά

25 τόκου, συ δε άναβάλλη εκ του μηδέν εχειν. Πολλάκις δε παρ' αυτού μηνυθείς καί μηδέν αύτώ δούς προσαπειληθήση. Είτα εύρων σε εν άγορφ ή εν πραιτωρίω ή εν εκκλησία εις ήμέραν εορτής, ενώπιον του λαού βουλόμενος εαυτόν υπερέχοντα σου δείξαι καί πλούσιον έρεϊ σον «Άνθρωπε, τι σοι χρεωστώ και κατέχεις το πράγμα μου ;

30 * Θέλεις ϊνα σε άχρειώσω ;» Εκείνος δε δια το σε άχρειώσαι ταύτα λέγει καί οίδεν, ότι ήχρείωσέ σε. Καί εί μεν σιγήσεις, έροΰσι πάντες, οί μεν κατιδίαν οί δε φανερώς, τό- «Ό χρεωστών νεύρα ουκ έχει»,

Домострой

твой стол, и ты будешь благоденствовать во всем, имея в избытке хлеб, вино и все прочее, зерно и скот, мясной411 и тягловый. Если ты будешь вести такой образ жизни, то не разоришься412. А если будешь беспечен в своей жизни, то во всем этом будет недостаток413. Однако стремись к тому, чтобы хорошо распорядиться средствами для жизни. Если же ты будешь беспечным, тогда прислужники твои пожрут твою прибыль и сделают своей собственной. А когда наступит неурожайный год и не родит земля, ты не обнаружишь в амбарах хлеба и прочего зерна для пропитания твоих людей. Если захочешь купить, то не найдется у тебя денег. Посмотрев же на своих слуг, станешь раздумывать над их пропитанием: — как их прокормить? Будешь сильно горевать и решишься на то, чтобы пойти и занять продовольстие. Но дающего тебе не окажется. Кого попросишь, тебе ответит: «Поверь, у меня было, но другие до тебя попросили у меня, и я отдал им. Кроме того, что мне необходимо, друго-го у меня не осталось». И охватит тебя тогда стыд и кручина: стыд оттого, что просил и не получил, а печаль потому, что не знаешь, где взять. Затем ты пойдешь к другому, но и он даст тебе такой же ответ. А если и даст какую-нибудь малость, j то и это под залог, с ворчанием и расчетом получить с тебя чего-либо побольше. Тогда ты займешь номисмы. Скорее всего, если заимодавец отыщется, он, как и многие414, попросит проценты и потребует в залог твое владение. Ты же добровольно и с готовностью напишешь ему хартию, определив и срок. Затем срок наступит. Заимодавец требует сумму с процентом, а ты откладываешь [уплату], так как ничего не имеешь. Он напомнит тебе об этом много раз и, если ты ничего не дашь ему, станет угрожать. Затем, встретив тебя на рынке или в претории415, или в церкви в день праздника и желая показать перед народом, что он богат и превосходит тебя, он скажет: «Человече, чем я тебе обязан, что ты задерживаешь мое добро? Хочешь, чтобы я тебя опозорил?» 416. Он и говорит это для того, чтобы тебя опозорить, и сознает, что уже опозорил417. И если ты промолчишь, все скажут, одни тайком, а другие открыто: «Должнику и горя мало»418; или: «Тяжки

1 αύθονίαν ρκπ άφθονίαν B-Ε, εύφρανθήσο ρκπ εύφρανθήση Β-Ε 4 ανάπαυσης ? Л, άναπέσης και άμελήσης ρκπ άναπέσης, καί ti άμελήσηςБ 5 * πθ' 6 τον ρκπ το Β-Ε 13 ώτήση ρκπ αίτηση Β-Ε 21-22 ό διδούς ως οί πολλοί, ρκπ ό διδούς ως οί πολλοί, B-Ε, ό διδούς, ως οί πολλοί или ό διδούς ώσεί πολύ ? Л 24 * V 27 πρατορίω ρκπ πραιτωρίω Β-Ε 30 * to' 31 ήδη ρκπ οϊδεν ? Β-Ε 32 ναρα ρκπ νεύρα Β-Ε

Советы и рассказы Кекавмена

και τό· «Κακή ή ήμερα του χρεωστοϋντος». Ει δε άντιλογίση αύτφ, τότε γελάσουσι πάντες είπόντες σον «Πώς ουκ αισχύνη, δτι ούτως άναισχυντεΐς κατά του ποιήσαντός σοι καλόν ;» Καί αυτός στραφείς προς αυτούς ε'ίπη· «Εϊδετε, κύριοι μου, τοιαύτην άναισχυντίαν ;» Τότε συ ώσπερ υπό έχίδνης δηχθείς την καρδίαν εις πολλας ημέρας αλγήσπς (л. 174 об.) και είτε αποποίηση πράγμα σου γονικόν ή οπερ συ μετά πολλού του κόπου και του καύματος έκτήσω, και παρά τιμήν τούτο δούς πλήρωσης αύτφ· ει δε μη ποιήσεις αυτό, και δευτέραν κατάθεσιν παρά σου λήψεται, ύπισχνουμένου σου διπ-λασιάσαι τον τόκον και του τόκου τον τόκον, και άναβιβασθέντος πολλού ποσού έλεεινολογήσεις ö ποτέ μακάριος νυν εις δικαστήρια έλκόμενος. Είχόν σοι δε και αλλά πολλά περί τούτου ειπείν, αλλ' εν τούτοις άρκεσθήση, εάν ει φρόνιμος. Φρονίμω γαρ, φησίν, ανδρί είς λόγος αρκέσει, άσύνετον δε ουδέ αυτά τα πράγματα σωφρονί-15 σουσιν. "Οθεν χρή σε άγωνίζεσθαι εν τφ βίω και την εκ του κόπου ταλαιπωρίαν προθύμως (с. 38) φέρειν. Άψευδεϊ γαρ ό είρηκώς το' «Εν ίδρώτι του προσώπου σου φαγη τον αρτον σου». Καί ό Σολομών «Πονηρόν, φησί, περισπασμόν εδωκεν ό Θεός τοις υίοϊς των ανθρώπων». Καί ως ουκ εστίν άλλως ει μη μετά κόπου βιο-τεΰσαι και ίδρώτος. * Καί μη εϊπης, οτν «Πιστοί είσιν οι ανθρωποί μου και ουκ έχω ύπόνοιαν εις αυτούς». Εάν σε βλέπωσιν, είσί πιστοί' ει δ' ούν, πάντες το ίδιον συμφέρον ποιούσιν, και φυσικώς έγκατέσπαρται (л. 175) τφ άνθρώπω το προσπαθεϊν έαυτφ και το κερδαίνειν είτε ψυχικώς είτε σωματικώς.

§36

* Άκουσας δε, οτι είπόν σοι κάμνειν καί άγωνίζεσθαι είς τον βίον, μη έκδώσης εαυτόν είς έπινοίας τινάς καί κόπους αμέτρητους, καί εκ τούτου άπολέσης την ψυχήν σου και του Θεού καταφρονήσας της ψαλμωδίας ακολουθίας έπιλάθη της παρά των ορθοδόξων κοσμικών τελούμενης, οίον όρθρου καί των τεσσάρων ωρών, συν τούτοις έσπε-

Домострой

дни должника». А если ты ему ответишь, тогда все засмеются, говоря тебе: «Как тебе не совестно поступать столь бесстыдно с человеком, сделавшим тебе добро?» А тот, обернувшись к ним, скажет: «Вы видите, господа, какое бесстыдство?». После этого, как ужаленный в сердце змеей, ты будешь мучиться много дней и | продашь свое родовое имущество или то, которое ты добыл сам с великим трудом и в поте лица, за бесценок отдав его, и возместишь ему долг. Если же ты не сделаешь этого, он получит от тебя и вторую закладную, причем ты обяжешься удвоить процент и процент на процент. И когда вырастет большая сумма, ты будешь молить о сострадании, некогда счастливый, ныне же влекомый в судилище419. Я мог бы рассказать и много другого о том же, но хватит с тебя и этого, если ты разумен. Разумному человеку, говорят, достаточно одного слова, а неумного и сами дела не вразумят. Поэтому нужно, чтобы ты был усерден в добывании средств к жизни и с готовностью переносил усталость от трудов, так как справедливо изречение: «В поте лица твоего будешь есть хлеб». И Соломон говорит: «Тяжелое занятие дал Бог сынам человеческим». Ведь невозможно прожить иначе, как в труде и поту. Не говори420: «Верны мои люди, и я не имею к ним подозрения». Когда они находятся на твоих глазах, они верны, а если не находятся421, все стараются о собственной выгоде, Человеку | от природы свойственно любить себя самого и извлекать выгоду, духовную ли или телесную. λ<ί <

§ 36. О том, чтобы не пренебрегать молитвой для каждого срока дня

Ты слышал, что я посоветовал тебе трудиться и усердствовать в добывании средств к жизни, но не предавайся каким-либо чрезмерным планам и трудам, иначе при этом погубишь свою душу и, пренебрегши Господом, забудешь о церковном псалмопении, совершаемом православными мирянами, а именно: о заутрене422 и о «че-

I t

2 ουκ εσχύνη, οτι ркп ουκ αισχύνη οτι B-Ε, ουκ αισχύνη ;» ή «Ti ? Β-Ε, 4 Εϊδετε ρκπ Είδατε Б 7 καμάτου ? Β-Ε 11 πολλού πόσου ркп πολλού πώς ου Б 11-12 καί ö ποτέ — έλκόμενος ркп δ ποτέ — έλκόμενος или καί ö ποτέ — έλκόμενος εση Β-Ε ö ποτέ — έλκόμενος или ως — έλκόμενος Б 20 * <;ß'17 Быт. 3, 19 18-19 Быт. З, 19 20-21 Еккл. 1, 13; Сирах 7, 15 22 είδοο πάντες ркп ει δ' ούν, πάντες B-Ε ει δ' ου πάντες ? Л 25 * V/ ' 25-26 Ср. Сирах 3, 21 27-28 της ψαλμωδίας ακολουθίας ркп της ακολουθίας ? Β-Ε

Ι

Советы и рассказы Кекавмена

Домострой

ρινοϋ και των αποδείπνων. Ταϋτα γαρ εις σύστασιν του βίου ημών είσί και δι' αυτών των λειτουργιών γνωριζόμεθα είναι δούλοι οικείοι του Θεοΰ, έπεί το όμολογείν Θεόν και οί άπιστοι και οί δαίμονες και πάντες Θεόν είναι όμολογοΟσι. Και ου μόνον ταύτας τας λειτουργίας

5 χρή σε ποιείν, αλλ', εί δύνασαι, και μεσονύκτιον εύξαι ειπών καν ένα ψαλμόν δια γαρ ταύτης της ώρας απερισπάστως δυνήση όμιλή-σαι τφ Θεώ· και εύξάμενος άναπαύθητι. Τούτο γαρ ου κόπος εστί, άλλα μάλλον ευφροσύνη, το κατιδίαν όμιλεϊν τφ Θεφ. "Ωσπερ γαρ σοι παραγγέλλω σπουδαϊον είναι εις τα βιωτικά, ούτως θέλω είναί

10 σε σπουδαϊον και εις τα πνευματικά, δπως εξ αμφοτέρων ει εΰελπις, και απλώς θέλω σε είναι έξοχώτατον εις πάντα τα δέοντα. Καί μη (л. 175 об.) εϊπης, отг «Ό δείνα άκολουθίαν έκκλησιαστικήν ου ποιεί και ευημερεί». Ου γαρ οίδας, τί εν κρυπτφ ό τοιούτος εργάζεται. Ούτως γαρ εν κρυπτφ τινές αγαθά εργαζόμενοι ελαθον

15 ου μόνον ανθρώπους, άλλα και τον διάβολον. Εί δε αμεληταί τίνες και κακοί προκόπτουσιν, ουδέν θαυμαστόν. Εβραίοι γαρ και αιρετικοί καί Σαρακηνοί καί απλώς άλλοι πολλοί οί μήτε πείραν δογμάτων έχοντες μήτε εις τον Κύριον ημών Ίησοϋν Χριστον τον άληθι-νόν Θεόν έλπίζοντες ζώσι, καί οί μεν αυτών καί εύημερούσι καί

20 εθνών αρχουσι καί της του Θεοΰ άγαθότητος àno(c. 39)λαύουσι, καί ου ζηλοομεν αυτών την εύημερίαν. Ή γαρ άγαθότης αυτού οίς κρίμασιν οϊδε διοικεί τα πάντα. *"Εχε δε καί έλεημοσύνην, καί ου μη απολέσης αυτήν. Ό γαρ Κορνήλιος Έλλην ων καί εν αγνοία πολλή ου μόνον δογμάτων, άλλα καί ψιλής διδασκαλίας, κινούμενος

25 δε από ορθής διανοίας καί ποιών το αγαθόν ενώπιον Κυρίου, ήκουσε τό· «Κορνήλιε, αϊ προσευχαί σου καί αί έλεημοσύναι σου άνέβησαν εις μνημόσυνον ενώπιον του Θεού».

§37

* Μη θέλησης δε ύπεισελθεΐν εις περισσοπρακτορίας. Τας δε δημο-σιακας δουλείας το σύνολον μη ύπεισέλθης, καί απολέσεις τον αρτον

30 σου καί τοις κληρονόμοις σου αντί κληρονομιάς αγαθής (л. 176) μέριμναν καταλύτης καί έσονται εν διηνεκεΐ σάλφ. Διηγήσομαι γαρ

тырех часах»423, а вместе с тем и о вечерне424 и о повечерии425. Ведь все это существует для устроения нашей жизни. Посредством этих самых литургий426 мы показываем, что являемся верными рабами Господа. Что до того, чтобы признавать Бога, то признают, что он есть, и неверные427, и бесы, да [вообще] все. Нужно, чтобы ты совершал не только эти литургии, но, если можешь, творил бы и полночную молитву, произнося хотя бы один псалом428, так как в этот час ты можешь без помех беседовать с Богом. А помолясь, отдохни429. Ведь наедине беседовать с Богом — не труд, а скорее радость. Точно так, как я призываю тебя быть рачительным во всем, относящемся к бренной жизни, так я желаю, чтобы ты был заботлив и в отношении духовного, дабы благодаря тому и другому ты исполнился надежд. И вообще я хочу, чтобы ты был выдающимся в выполнении всего должного. И не говори: «Такой-то не посещает церковной службы, а процветает», так как ты не знаешь, что он делает втайне. Ведь некоторые, тайком творя добро, укрылись не только от людей, но и от дьявола. Ничего удивительного, если преуспевают и некоторые беспечные и дурные люди. Евреи, еретики и сарацины и вообще многие другие люди живут, ни догматов не ведая, ни надежд на Господа нашего, Иисуса Христа, истинного Бога, не возлагая. И некоторые из них благоденствуют, повелевают народами и пользуются добротою господней. Но мы не завидуем их благоденствию, так как доброта Господа управляет всем, следуя решениям, которые он [один] ведает. Твори также милостыню, и не останется она втуне. Ведь язычник Корнелий 43°, живя в полном неведении не только догматов, но и самой малости [христианского] учения, однако по побуждению правого разумения творя благо пред лицом Господа, услышал следующее: «Корнелий, молитвы твои и милости твои пришли на память перед Богом».

§ 37. О том, чтобы не брать на откуп * ''*,

Налоги в целях наживы

Не вздумай взять на себя откуп налогов431. Вообще не берись за службу фиска, иначе лишишься куска хлеба и оставишь своим наследникам заботы вместо доброго наследства, | и пребудут они в постоянной тревоге432. Расскажу тебе историю, которую мой отец433

3-4 Ср. Иак. 2,19 5 μεσονύκτιον ркп μεσονυκτικόν ? В-Е 20 αγαθότη ркп άγαθότητος В-Е 21-22 См. Сирах 16, 21 22 * ho' 24 μόνων ркп μόνον B-Ε 27 Деян. 10,3-4 23 Деян. 10, 1 ел. 28 * Ί€ 30 κληρονόμησου ркп κληρονόμοις σου B-Ε 31 διονεκεΐ ркп διηνεκεΐ B-Ε

Советы и рассказы Кекавмена

σοι ίστορίαν ην ό πατήρ μου ίδών εϊπέν μοι. Είχεν γαρ έξάδελφον τον πρωτοσπαθάριον και στρατηγόν Ίωάννην Μάϊον, φρόνιμον καί ενεργή, περισσευόμενον εκ πάντων νομισμάτων τε καί πραγμάτων πολλών. "Εδοξε δε αύτώ ποτέ λαβείν δουλείαν την έπίσκεψιν 5 Άρραβισού. Βουλευσάμενος δε εκείνον έκωλύετο παρ' αυτού. Ό δε ύπεδείκνυεν αύτώ των πολιτών οίκους λέγων, οτν «Πάντες ούτοι οι οίκοι από των δημοσιακών δουλειών συνέστησαν». Του παππα μου δε ύποχωρήσαντος εις την ένεγκαμένην, αυτός λαβών την έπίσκεψιν έξήλθεν. Μετά δε χρόνους ολίγους έλθών εν τη πόλει καί άπελθών 10 εις το χαιρετίσαι αυτόν ούχ εύρεν αυτόν εις τον οίκον αυτού. Λαβών δε αυτόν ό βεστιαρίτης αυτού ήγαγεν εις τον αγιον Παΰλον εϊς το ορφανοτροφεΐον, καί έθεάσατο αυτόν εν σκοτεινή καμάρα καθεζό-μενον έναπόκλειστον, όπερ ελεγον κούσπους είναι, δακρυρροοΰντα καί την ζωήν απολεγόμενον έξήκοντα γαρ λίτραι έλοίπασαν αυτόν, καί 15 άπήτησαν απ' αυτού ταύτας. Καί ουδέ ούτως εσωσεν, άλλα καί μετά θάνατον αυτού έχρεώστει. Όμως συ γινώσκεις τί επαθον δια των τοιούτων δημοσιακών δουλειών καί (с. 40) άλλοι πολλοί' ξένοι γεγόνασι των αξιωμάτων καί των ιδίων υποστάσεων. * (л. 176 об.) Έροΰσί σοι δε οι φίλοι σου ε'ίτε ή γυνή σου εξ απειρίας· «Έγχει-20 ρίσθητι καν έκπροσωπικήν ή την αρχοντίαν ή το βασιλικόν της πολιτείας ημών καί έχεις διοικηθήναι συ τε καί ό οίκος σου καί οι άνθρωποι σου». 'Αλλά μη ακούσης αυτών. Εί γαρ πεισθείς τούτοις ύπεισέλθης τινά των τοιούτων δουλειών, άκουσον τί σοι συμβήσεται. Ει μεν άγωνίση περιστήσαι τον δημόσιον καί τας καινοτομίας σου 25 ανασώσαι, καί των ανθρώπων σου τάς ρόγας θέλεις αδικήσαι καί εσχατον έμέσεις α ουκ απήτησας· ει δε πολιτεύση δικαίως, έχεις φυρασαι. 'Αλλα τί λέγω «δικαίως» ; Τελώνης ποταπός δίκαιος ; 'Ανθ' ων γαρ ώφειλες μεσιτεύειν καί είρηνοποιεϊν πάντας καί άνθ' ων ώφειλον πάντες προστρέχειν ε'ίς σε αγαθόν λόγον άκούσαι, φεύξον-30 ται μάλλον από σου. Τίς γαρ ου φεύγει από τελώνου ; Έλεύσεται γαρ άνθρωπος βασιλικός ζητήσαί σε ύποζύγιον αγγαρείας, συ δε τον μεν ως φίλον έντραπήση, τον δε ως συγγενή, έτερον δε ως δυνάστην, τον δε ανθρωπόν σου άποστελεΐς λαβείν ή νομίσματα ή

Домострой

как очевидец поведал мне. Был у него племянник, протоспафа-рий434 и стратиг Иоанн Майос435, разумный и деятельный, имевший в изобилии все, и деньги436 и всякое добро. Однажды пришло ему на ум взять в качестве службы [фиска] эпискепсис437 Аравис-са438. Когда же Майос советовался с отцом, тот отговаривал его от этого. Но Майос показал ему на дома жителей столицы и сказал: «Все эти дома построены благодаря службам фиска»439. После того как отец440 уехал в провинцию441, тот, взяв эпискепсис, отбыл. Через несколько лет, приехав в столицу и отправившись повидаться с Майосом, он не нашел того в его доме. Вестиарит442 Майоса, взяв отца, привел к св. Павлу443, в орфанотрофию 444. И отец увидел Майоса сидящим в качестве заключенного в темной камере, как говорили — в колодках445, проливающим слезы и потерявшим надежды на жизнь. У него не хватило шестидесяти литр446, а их с него потребовали 447. Так он и не нашел спасения, а остался должником и после своей смерти. Ты также сам знаешь, как пострадали многие другие из-за этих служб казначейства. Они лишились чинов и собственного имущества. | Тем не менее, твои друзья или твоя жена скажут тебе по неопытности: «Возьми хотя бы службу заместителя448 или архонтию449, или василик450 нашего округа451, и ты получишь возможность и о себе позаботиться, и о своем доме, и о своих людях». Но ты не слушай их. Если они убедят тебя и ты возьмешь на себя какую-нибудь из этих служб, послушай, что с тобою случится. Если ты постараешься обставить казначейство и возвратить свои затраты, то уменьшишь и ругу452 твоих людей и в конце концов отдашь последнее, чего и не взыскал453. А если ты будешь вести дела справедливо, можешь запутаться. Впрочем, что я говорю: «справедливо»? Какой сборщик податей справедлив?! Вместо того чтобы ты служил для всех посредником и миротворцем, вместо того чтобы все шли к тебе послушать доброе слово454, все, напротив, убегут от тебя. Ведь кто не бежит от сборщика податей? Далее. Явится человек василевса455 и потребует у тебя животное в счет ан-гарии456. Ты же одного как друга постесняешься, другого — как родственника, третьего — как лицо могущественное и пошлешь своего человека взять или номисмы или оболы457, а человеку василевса

2 Ίωάννην και στρατηγόν Μάϊον ркп τον Μάϊον ? B-Ε καί στρατηγον Ίωάννην Μάϊον Γ 7 παππού μου ркп παππα μου ? B-Ε, παππα μου, πατρός μου или παππού σου Л 8 ένανκαμένην ркп ένεγκαμένην Β-Ε 14 λύτρας ρκπ λίτραι Β-Ε 16 όμως ρκπ όμως Б-Р 18 V;'19 φιλοισσου ρκπ φίλοι σου Β-Ε 32 το μεν ρκπ τον μεν Β-Ε 33 άποστελεΐς ρκπ άποστήσεις ? Б

Ι

Советы и рассказы Кекавмена

όβολούς και τφ βασιλικώ άνθρώπφ έρεΐς, ώς· «Ούχ εύρον». Καί αυτός κρατήσας ίσως καί μαστιγώσει και άχρειώσει σε εις την πο-λιτείαν σου, καί ένθα ώφειλες τιμηθήναι άτιμωθήση, καί έξεις τούτο όνειδος εις γενεάς γενεών. Ει δ' ου φείση τινός, (л. 177) αλλά

5 άγγαρεύσεις, εκείνος μεν υποχωρήσει, έχθρανεΐς δε τους φίλους σου, καί ει ου πάντες σε κακίσουσιν, άλλα καν εϊς εξ αυτών βλάψαι σε έχει, λαβών καί τους λοιπούς συνεργούς, αλλά καί έως δέκα καί δεκαπέντε χρόνους οι άπαιτηθέντες παρά σου είτε αερικόν είτε άλλο τι, ου μόνον αδίκως, αλλά καί δικαίως, εις τους θεματικούς δικασ-

10 τάς αξουσί σε. Καί εί καί ευλόγα λέγεις, ό κριτής προφήτης ουκ εστίν, αλλά απαιτήσει καί εις όρκους σε πέμψει. Καί εί μεν όμό-σεις δικαίως, όπερ απεύχομαι, πάντες στενάξουσιν επί σοι καί έξου-θενήσουσί σε· ει δ' ουκ όμόσεις, πάντως αποδράσεις καί αναγκασθείς φεύξη και εση έξουθενημένος καί όνειδιζόμενος.

§38

15 * Εί δε εστίν υπερέχουσα κεφαλή εις τον τόπον, άπέρχου προς

αυτόν, άλλα μη πυκνά, αλλά αραιά απερχόμενος λέγε μετά συνέσεως τα (с. 41) δέοντα, μη ερωτώμενος δε σιώπα. Εξ ων δε σοι δέδωκεν ό Θεός βρωσίμων καί ποσίμων απόστελλε καί αύτφ καί τοις άνθρώ-ποις αυτού κατά το δυνατόν σοι. Εάν αρξηται άδικείν, * έλεύσονται

20 δε προς σε οι του κοινού λέγοντες· «Ημείς σε εχομεν αύθέντην καί δια τί ουκ έπιστομί^. 177 ο6.)ζεις αυτόν; Άπέλθωμεν μετά σου πάντες καί λάλησον αύτφ παρρησία. Καί μη δειλιάσης· ημείς γαρ μετά σου έσμέν», μηδέ το σύνολον προσδέξη τούτους. Πανούργοι γαρ τούτο άκούσαντες προς εαυτούς μεν μειδιάσουσιν, προς σε δε τα προς

25 χάριν όμιλήσουσιν έκθειάζοντές σε· «Ό πατήρ σου, γαρ έροΰσι, τοιούτος ην εκδικητής, διό και έως του νυν εν τοις πάντων στόμασιν φδεται». Τούτοις καταθέλξαντές σου τάς άκοάς καί συνθεμένου σου αύτοίς τούτο ποιήσαι, ευθέως λάθρα * δραμόντες άναγγελούσι τω ύπε-ρέχονττ «Ημείς, λέγοντες, πίστιν καί δούλωσιν έχοντες προς σε καί

30 πάνυ σοι εύνοοΰντες άναγγέλλομέν σοι απερ οϊδαμεν και ήκούσαμεν ό δείνα (λέγοντες δια σε) την πόλιν πάσαν κατά σου εκίνησε και αϋριον έπελεύσεται επί σε μετά παντός του λαού, καί ϊσως και εις φόνον χωρήσουσι και άποκτενούσί σε». Ταύτα άκουσας εκείνος φυγή

Домострой

скажешь: «Не нашел»458. И тот, схватив тебя, может быть, отстегает и опозорит459 тебя в твоем округе. Там, где ты должен быть почитаем, будешь обесчещен и по

 




Поиск по сайту:

©2015-2020 studopedya.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.